ارزیابی ساختار ژنتیکی صفات مختلف کلزا (.Brassica napus L) با استفاده از روش دای آلل

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تعداد روز از تاریخ سبز شدن تا پایان گلدهی، طول دوره رسیدگی فیزیولوژیکی،ارتفاع گیاه، تعداد کل خورجین در بوته و عملکرد دانه از ۸ ژنوتیپ کلزا و نتاج آنها در قالب یک تلاقی دای آلل دو طرفهاستفاده گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان درسال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. نتایج آزمون مقدماتی دلالت بر صحت فرضیات مدل جینکز و هیمن برای تمامی صفات دارد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که جزء b۱ (هتروزیس) بر خلاف جزء b۲ تنها برای صفات ارتفاع گیاه و تعداد کل خورجیندر بوته معنی دار شد. نتایج تجزیه هیمن نشان داد که اثرات افزایشی و غیرافزایشی در کنترل صفات نقش دارند، در حالی کهسهم واریانس غیرافزایشی برای تمامی صفات بیشتر از اثرات افزایشی بود. مقدار بدست آمده در آماره F برای همه صفاتمورد مطالعه مثبت و معنی دار بود که نشان دهنده فراوانی بیشتر ژن های غالب می باشد. وراثت پذیری خصوصی برای همهصفات پایین بود که بیانگر اهمیت بالای اثرات غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی این صفات باشد. لذا با توجه به برتری اثراتغیرافزایشی، اصلاح صفات از طریق دورگه گیری به همراه پدیده هتروزیس مناسبتر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

اثرات ژن ، عملکرد دانه ، کلزا ، وراثت پذیری