مطالعه مقایسه ای مولفه های موثر بر سبک زندگی کارگران (مطالعه موردی: کارگران اتوبوسرانی شهرداری تهران)

چکیدهبرای فهمیدن اینکه جامعه ای خاص چون جامعه کارگری، چگونه زندگی می کنند، چگونه به دنیا نگاه می کنند، چگونه در میان فرصت هایی که اطرافشان وجود دارد دست به انتخاب می زنند، باید به مطالعه در حوزه سبک زندگی دست زد. هدف پژوهش حاضر مطالعه عوامل موثر بر سبک زندگی کارگران بوده است. جهت چارچوب نظری از نظریات سبک زندگی و نظریات نسلی مانهایم و بوردیو استفاده شده است. جامعه آماری کارگران شاغل در اتوبوسرانی تهران در سال ۱۳۹۶ می باشند تعداد نمونه جامعه آماری ۳۶۶ نفر است. اعتبار پرسشنامه حاضر از نوع محتوایی و اعتبار سازه آن توسط معادلات ساختاری انجام شده است، پایایی ابزار پژوهش دارای آلفای کرونباخ بالای ۷/۰ باشد. جهت تجزیه تحلیل پژوهش ­از آماره های توصیفی و آزمون های استنباطی استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که نمرات عوامل مصرف فرهنگی، مدیریت بدن و مصرف مادی با جنسیت کارگران دارای تفاوت معنادار می باشد، بالاترین میانگین نمرات عوامل موثر در سبک زندگی مربوط به مولفه رفتار سیاسی در مردان و مولفه مدیریت بدن در زنان بدست­ آمده­است. بیشترین ­اثر عوامل­ سبک زندگی با توجه به نسل­های مختلف سبک زندگی کارگران، اثر مصرف مادی (۵/۱۸%) است و به ترتیب عامل مدیریت بدن (۶/۱۲%)، رفتار سیاسی(۶%)، فعالیت­ اوقات فراغت (۸/۰%) و مصرف فرهنگی (۶/۰%) است. بیشترین تغییر واریانس نمرات در بین کارگران با دهه سنی ۳۰ تا ۴۰ ساله در مولفه رفتار سیاسی است و کمترین میانگین نمرات مربوط به کارگران در دهه سنی ۵۱-۶۰ ساله در مولفه مصرف مادی می باشد. در نتیجه با توجه به تغییرات محیطی در نوع زندگی امروزی نتیجه می شود که کارگران جوان تر را بیشتر با مسائل فراغتی و مصارف مادی آشنا نموده و کارگران مسن تر را به رفتارهای سیاسی آگاه نماییم.کلمات کلیدی: سبک زندگی، کارگر، نسل، نظریات تضادگرا. چکیده بلند:مقدمهواژه سبک زندگی در درون فرهنگ معاصر، به نوعی فردیت، ابراز وجود و خودآگاهی سبک گرایانه اشاره دارد. بدن، لباس ها، طرز بیان، فراغت، ترجیحات خوردن و نوشیدن، خانه، اتومبیل، انتخاب محل برای تعطیلات و... به عنوان شاخص های سبک زندگی به حساب می آید. برای فهمیدن اینکه مردم و جامعه ای خاص چون جامعه کارگری، چگونه زندگی می کنند، چگونه به دنیا نگاه می کنند، چگونه در میان فرصت هایی که در اطرافشان وجود دارد دست به انتخاب می زنند و... باید به مطالعه در حوزه سبک زندگی دست زد (رستگار و گلشنی، ۱۳۹۵). از آنجا که جامعه آماری شرکت واحد اتوبوس رانی تهران، جامعه ای با داشتن تشکلات سندیکایی و شورایی، کارگری محسوب می شود، با توجه به آنکه شیرازه اصلی شکل گیری مباحث جامعه شناسی تا حد زیادی مربوط به اندیشه های مارکس در خصوص مطالعه کارگر و روابط تولید است، متاسفانه پس از سال ها گویی جامعه کارگری به کنار رانده شده و نوع زندگی و سبک زندگی این قشر تا اندکی نادیده گرفته شده است، مجموعه کارگری اتوبوس رانی تهران مجموعه ای بسیار بزرگ در شهرداری تهران است و ایضا با عنایت به گذشت سالیان متمادی از فعالیت این سازمان نوعا کارگری، و با توجه به وجود نسل های مختلف کارگری در این مجموعه بزرگ، به نظر می رسد؛ سوال اصلی تحقیق است که عوامل اجتماعی موثر بر سبک زندگی کارگران با رویکرد مناسبات نسلی در مجموعه شرکت واحد و پرسنل آن چگونه است؟ روش شناسی تحقیقتحقیق حاضر از نوع کمی از نظر راهبرد از تحقیقات پیمایشی و از نوع توصیفی همبستگی بوده است. جامعه تحقیق پژوهش حاضر، کلیه کارگران شاغل در اتوبوس رانی شهرداری تهران در سال ۹۶ بوده است. براساس آمارهای کارگزینی منابع انسانی کل شاغلین در فروردین ۹۶ تعداد۷۳۵۰ نفر بوده است.در پژوهش حاضر نمونه آماری تحقیق به صورت تصادفی و فرمول کوکران ۳۶۶ نفر بوده است. در پژوهش حاضر از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه استفاده شد. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته می باشد که مورد تایید اساتید حوزه سبک زندگی قرار گرفته است. اصلی ترین روش آزمون اعتبار بررسی دقیق سنجه مفهوم در پرتو معنای آن و طرح این پرسش جدی است که آیا ابزار سنجش واقعا مفهوم مورد نظر را می سنجد یا نه (بیکر، ۱۳۹۰: ۱۳۷-۱۳۹). برای سنجش متغیر (سبک زندگی) از اعتبار سازه نظری (مدل ساختاری لیزرل)استفاده شده است. یافته های تحقیقیافته های این تحقیق نشان می دهدکه نمرات عوامل مصرف فرهنگی، مدیریت بدن و مصرف مادی با جنسیت کارگران دارای تفاوت معنادار می باشد، بالاترین میانگین نمرات عوامل موثر در سبک زندگی مربوط به مولفه رفتار سیاسی در مردان و مولفه مدیریت بدن در زنان بدست­ آمده­است. بیشترین ­اثر عوامل­ سبک زندگی با توجه به نسل­های مختلف سبک زندگی کارگران، اثر مصرف مادی (۵/۱۸%) است و به ترتیب عامل مدیریت بدن (۶/۱۲%)، رفتار سیاسی(۶%)، فعالیت­ اوقات فراغت (۸/۰%) و مصرف فرهنگی (۶/۰%) است. بیشترین تغییر واریانس نمرات در بین کارگران با دهه سنی ۳۰ تا ۴۰ ساله در مولفه رفتار سیاسی است و کمترین میانگین نمرات مربوط به کارگران در دهه سنی ۵۱-۶۰ ساله در مولفه مصرف مادی می باشد. بحث و نتیجه گیریبا توجه به تغییرات محیطی در نوع زندگی امروزی نتیجه می شود که کارگران جوان تر را بیشتر با مسائل فراغتی و مصارف مادی آشنا نموده و کارگران مسن تر را به رفتارهای سیاسی آگاه نماییم.

کلیدواژه ها:

سبک زندگی ، کارگر ، نسل ، نظریات تضادگرا