بیماری کووید-۱۹ بر اساس مدل ARIMA

مقدمه: کووید-۱۹ به یک بحران بزرگی در سراسر جهان تبدیل شده است؛ بهطوری که همه چرخههای تولید اقتصادی و سرمایهگذاری را تحتالشعاع خود قرار داده است. کمتر از شش ماه، اپیدمی ویروس کرونا، در سر تا سر جهان، بیش از ده میلیون نفر را دچار کرد و تا کنون بیش از پنج میلیون نفر کشته گزارش شده است. انجام یک پیش بینی درست، یک تصویر واضح تر در جهت اتخاذ سیاست های درست بهداشتی-درمانی در اختیار مسئولین مربوطه قرار می دهد. روش: در این مطالعه، با استفاده از داده های روزانه از موارد جدید ابتلا و موارد مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ از سی بهمن ماه ۱۳۹۸ تا ده دی ماه ۱۴۰۰ در ایران که مشتمل بر دو مورد از ۶۸۱ داده روزانه تهیه شده است، مدل های متفاوت از سری زمانی ARIMA، روی داده ها برازش شد و بهترین مدل بر اساس کمترین مقادیر از معیارهای AIC، SBIC و RMSE انتخاب گردید. یافته ها: بر اساس داده های موجود نتایج نشان داد که برای داده های موارد جدید ابتلا و موارد مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹، به ترتیب مدل های ARIMA(۵,۱,۶) و ARIMA(۶,۱,۳) به عنوان بهترین مدل انتخاب شدند که دارای کمترین مقادیر از معیارهای مذکور بودند؛ و برای پیش بینی نود روز آینده مورد استفاده قرار گرفتند. نتیجه گیری: بر اساس مدل های انتخاب شده، نتایج نشان داد که موارد جدید ابتلا به این بیماری، طی نود روز آینده، با شیب ملایمی در حال افزایش می باشد. از طرفی، پیش بینی ها برای موارد مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹، برای نود روز آینده، حاکی از تقریبا ثابت بودن موارد مرگ و میر طی روزهای آتی دارد. نتایج این مطالعه می تواند به وزارت بهداشت و پرسنل پزشکی کمک نماید تا بر این اساس، سیاست خود را برای اقدامات پیشگیرانه مورد نیاز مانند افزایش امکانات و خدمات بهداشتی-درمانی، انجام سریع واکسیناسیون و افزایش آگاهی مردم اتخاذ نمایند.

کلیدواژه ها:

کووید-۱۹ ، سری زمانی ، ARIMA ، AIC.