نگاهی به آینده برنامه ریزی در ایران

تقریبا در سراسر جهان دگرگونیهای کم و بیش اساسی در هدف، جایگاه، و شیوه تهیه برنامه ها رخ داده است. برنامه های کنونی از نظر هدف متنوع تر شده اند و تاکید آنها بیشتر بر پایداری توسعه است تا نفس توسعه؛ از نظر روش تهیه، برنامه ها بیشتر راهبردی و مشارکتی هستند تا فن سالارانه (تکنوکراتیک)؛ سرانجام اینکه از نظر جایگاه بیشتر غیرمتمرکزند تا با نگرش از بالا به پایین، هر چند غالبا سلسله مراتب- ملی، منطقه ای/ استانی و محلی هم حفظ شده است. روش برنامه ریزی در ایران از روش "جمع طرح ها" به روش "فراگیر" استحاله و در دوران اخیر به روش "راهبردی" گرایش یافته است. از برنامه سوم پس از انقلاب هم گامهایی مهم در جهت تمرکززدایی از برنامه ریزی برداشته شده است. اگر روند کنونی ادامه یابد در آینده در ایران برنامه های بخشی بیشتر راهبردی و ملی و تلفیق سرزمینی آنها بیشتر استانی خواهد بود.

کلیدواژه ها:

orthodox planning ، compulsory planning ، long-term planning ، strategic forecasting ، territorial composition ، or spatial planning ، collaborative planning ، برنامه ریزی ارشادی ، برنامه ریزی اجباری ، برنامه ریزی بلندمدت ، آینده نگری راهبردی ، آمایش سرزمین ، برنامه ریزی سرزمینی یا فضایی ، برنامه ریزی مشارکتی