بررسی نقش موسیقی در معماری و فضا و نقش آنها در فرآیند حس مکان (نمونه موردی باغ فین کاشان)

هنر به ویژه موسیقی و معماری در طول تاریخ نقش ارزنده ای در تلطیف ادراک و روحیات انسان داشته است. چشم انداز تاریخ، فرهنگ و تمدن کشورما، حکایت از پیوند تنگاتنگ بین این هنرها را در همه زمینه ها، خصوصا در شکل گیری آثار و فضاهایی که انسان در آن به عنوان موثر ترین عامل و استفاده کننده از آن می باشد را دارد. امروزه ما در جهانی زندگی می کنیم که نقاط گذار و اشتغال های موفت در شبکه متراکمی از وسایل ارتباطی متنوع و متعدد و در فضاهای متفاوت و متضاد توسعه می یابند. این فضاها آکنده از انسان هستند، انسان هایی که دائم در حال جابجایی از مکانی به مکان دیگرند و شاید آنقدر جابه جا می شوند که حس لامکانی می کنند. یکی از دغدغه های معماران در دوره های زمانی و سطوح مختلف، خلق فضای ماندگار و مناسب است که برای رسیدن به این مکان تنها خلاقیت و نوآوری فردی کفایت نمی کند و این مهم در گرو کسب شناخت و در نتیجه بینش و ادراک نسبت به معماری پیشین و تلفیق با دانش روز و ابتکارات فردی میسر است. کمتر می توان با مکان هایی برخورد کرد که در آنها پیوند لازم و مناسب میان انسان و مکان برقرار شده و برخوردار از حس مکان در ذهن افراد باشند. معماری و موسیقی دو عرصه ی هنری اند که توسط انسان خلق و درک می شوند. موسیقی بیشتر در بعد زمان معنادار می شود و معماری در بعد مکان. گرچه مواد و مصالح خام این دو هنر از یکدیگر متفاوت اند اما در فضای ذهنی مشابه و توسط ابزار فکری خاص و مشابهی سازماندهی می شوند. این ابزار در حقیقت همان اصول و قواعدی هستند که هنرمند هنگام خلق اثر خود از آنها بهره می برد. هدف از این پژوهش، فهم چگونگی شکل گیری اثر معماری یا موسیقیایی و فصل مشترک آنهاست تا پس از شناخت این فصل مشترک که همان فضاست، ابزارها، اصول و مفاهیمی بتوان استخراج کرد که برای آفرینش اثر هنری، خواه یک بنای معماری باشد خواه یک قطعه ی موسیقی، در عرصه تبدیل این هنرها به یکدیگر برای رسیدن به درک و احساس مشابه استفاده شود. می توان گفت که گرچه معماری و موسیقی در دو عرصه متفاوت هنری قرار دارند و بعد خاصی از احساس و ادراک انسانی را مورد توجه و تاکید قرار می دهند اما قواعد و اصول خاصی بر آنها حاکم است که در هر دو وجود دارند و می توانند به عنوان ابزارهایی در دست هنرمند حین آفرینش اثر هنری برای بیان و انتقال احساس و درک مشابه به کار روند.

کلیدواژه ها:

معماری ، موسیقی ، حس مکان ، نقش فضاها