تحلیل خشکسالی های استان تهران با استفاده از شاخص SPI و پیش بینی آن براساس مدل زنجیره مارکوف

خشکسالی، پدیده ای خزنده است که در اثر کمبود رطوبت محیطی ناشی از کاهش میزان بارش به وقوع می پیوندد. در بررسی وضعیت خشکسالی های استان تهران ازداده های بارش ماهانه چهارده ایستگاه در دوره آماری (۲۰۰۷-۱۹۷۶) و روش شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، در مقیاس زمانی یک، شش و دوازده ماهه استفاده شد. شدت و تداوم دوره های خشک برای هر سه مقیاس تعیین و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتیجه این بررسی نشان داد، با افزایش تداوم از تعداد رخدادهای خشکسالی کاسته می شود و فراوان ترین وقایع خشکسالی در تداوم های یک تا شش ماهه رخ می دهد. همچنین مشخص شد، شدیدترین خشکسالی استان تهران در سال ۱۹۹۵، با ضریب SPI بیش از ۳- بوده، درحالی که شدیدترین ترسالی آن در سال۱۹۸۲، با ضریب SPI بیش از ۲+ رخ داده است. در ادامه از مدل زنجیره مارکف برای محاسبه احتمالات تعادل دوره های مرطوب، خشک و نرمال در SPI سالانه استفاده شد؛ نتایج نشان داد که احتمال تعادل دوره های خشک، مرطوب و نرمال در ایستگاه های استان به ترتیب ۲۹، ۳۰ و ۴۱ درصد است که این بدین معنی است که در بیشتر مواقع منطقه از نظر اقلیمی در شرایط نرمال قرار دارد؛ درحالی که احتمال وقوع شرایط خشک و مرطوب بسیار به هم نزدیک است.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، نمایه SPI ، زنجیره مارکف ، پهنه بندی ، استان تهران