تحلیل تاثیر نوع بارش بر شبیه سازی دبی جریان در حوضه آبخیز تالار و خرم آباد

به کارگیری مدلی که جامعیت و کارایی بالایی برای شبیه سازی فرایندهای هیدرولوژیکی در حوضه های مختلف دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه، کارایی مدل ارزیابی آب وخاک در شبیه سازی رواناب حاصل از بارش های مختلف در حوضه آبخیز خرم آباد با مساحت ۲۴۶۷ کیلومتر مربع و در حوضه آبخیز تالار با مساحت ۲۰۵۷ کیلومترمربع ارزیابی شد. مقدار بارندگی در حوضه آبخیز خرم آباد ۵۶۰ و در حوضه آبخیز تالار ۶۱۲ میلی متر است و هر دو منطقه دارای اقلیم نیمه‎مرطوب هستند. نقشه کاربری اراضی، خاک، مدل رقومی ارتفاع و اطلاعات هواشناسی برای هر دو منطقه تهیه شد. بعد از روی هم گذاری لایه های مکانی در حوضه خرم آباد ۲۲۳ و در حوضه تالار ۲۶۵ واحد پاسخ هیدرولوژیکی تعیین شد. با استفاده از برنامه واسنجی ابزار ارزیابی آب وخاک، آنالیز حساسیت پارامترها و تعیین مقادیر بهینه برای پارامترهای حساس انجام شد. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که پارامتر شماره منحنی در هر دو منطقه مطالعاتی از حساسیت بالایی برخوردار است. تعیین مقادیر بهینه کارایی مدل با ضرایب آماری NS وR۲ مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر این ضرایب در حوضه خرم آباد به ترتیب برابر با ۷۴/۰ و ۷۲/۰ و در حوضه تالار برابر با ۶۴/۰ و ۶۶/۰ به دست آمد. نتایج نشان داد که نوع بارش منطقه بر روی کارایی مدل تاثیر دارد و رواناب حاصل از ذوب برف باعث کاهش کارایی مدل ارزیابی آب وخاک می شود. به طور کلی مدل در هر دو حوضه از کارایی مناسبی برخوردار است و می تواند به منظور مدیریت و برنامه ریزی حوضه های آبخیز در این مناطق مورد استفاده قرار گیرد.  

کلیدواژه ها:

شبیه سازی ، اقلیم ، رواناب ، SUFI۲ ، SWAT