ساخت و اعتباریابی مقیاس فقر اطلاعاتی

مقدمه: فقر اطلاعاتی نشان دهنده وضعیتی است که گروه ­ها و افراد دسترسی کافی و برابر به اطلاعات کمی و کیفی یا توانایی استفاده از آن را ندارند. هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش فقر اطلاعاتی است.روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و به روش «آمیخته اکتشافی» انجام شده است. ابتدا در بخش کیفی، مولفه ­های فقر اطلاعاتی با استفاده از مرور متون و با استفاده از نظرها و دیدگاه خبرگان و صاحب­ نظران با روش دلفی گردآوری شده و به عنوان پایه و اساس بخش کمی مورد استفاده قرار گرفته ­اند و سپس در بخش کمی جهت اعتباریابی مقیاس از تحلیل عامل استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر کلیه افراد ۱۵ سال به بالای شهر اهواز بود.یافته ­ها: نتایج تحلیل عامل، ۳۱ گویه را تایید نمود که این گویه­ ها با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی در ۵ عامل سواد رسانه ای و اطلاعاتی، دسترسی به اینترنت، دسترسی به کتاب، عوامل رفتاری و مهارت­ های دیجیتالی دسته ­بندی شدند. نتیجه : بررسی تعاریف متعدد ابعاد مختلف فقر اطلاعاتی نشان داد این پدیده را می­توان در چهار بعد اساسی دسته­ بندی کرد که هر کدام می­توانند زیرمجموعه های خود را داشته باشند. بنابراین به نظر می­رسد کمبود دسترسی به اطلاعات، ضعف در مهارت دستیابی و استفاده از اطلاعات و رفتارها و دیدگاه ­های فرهنگی و اجتماعی فرد می­تواند وضعیتی را شکل دهد که منجر به فقر اطلاعاتی گردد. در پژوهش حاضر نیز وجود همین ابعاد در تبیین فقر اطلاعاتی تایید شد و مولفه های دسترسی (کتاب و اینترنت)، مهارت دیجیتالی، استفاده (شامل سواد رسانه ای و اطلاعاتی) و رفتارهای فرهنگی تایید گردید.

کلیدواژه ها:

فقر ، اطلاعات ، فقر اطلاعاتی ، مقیاس ، ساخت و اعتباریابی