رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و مصرف گرایی با سبک پوشش دانش آموزان (مورد مطالعه: دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان ماهشهر)

امروزه تحت تاثیر عصر مدرن و دسترسی آسان و جهانی به فناوری ­های جدید ارتباطی، در نگرش سنتی نسبت به سبک پوشش تغییراتی رخ داده است؛ بنابراین هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه استفاده از شبکه­ های اجتماعی مجازی و مصرف گرایی با سبک پوشش دانش ­آموزان دختر است. دیدگاه­ های نظری وبلن، زیمل، بودریار، کاستلز، مک­لوهان و گربنر در چارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق از نوع کمی و پیمایشی با ابزار پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری شامل دانش­آموزان دختر متوسطه مدارس دولتی و غیردولتی شهرستان ماهشهر به تعداد ۱۰۰۱۲ نفر است که از طریق فرمول نمونه­ گیری کوکران ۴۰۰ نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش طبقه ­ای متناسب با حجم انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ضریب پایایی از طریق محاسبه روش آلفای کرونباخ برای مفاهیم سبک پوشش ۰/۷۰ و مصرف گرایی ۰/۹۳ برآورد شده است. میانگین متغیرهای اصلی تحقیق شامل سبک پوشش۴۰/۰۳، مدت استفاده از شبکه­ های اجتماعی۴/۱۲، میزان استفاده از شبکه­ های اجتماعی ۶/۱۶ و مصرف گرایی ۷۶/۵۶ به­دست آمده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می ­دهند بین مدت­ زمان استفاده از شبکه ­های اجتماعی و سبک پوشش از یک سو، بین میزان استفاده از شبکه ­های اجتماعی و سبک پوشش از سوی دیگر، و نهایتا بین مصرف گرایی و سبک پوشش رابطه مستقیم، مثبت و معنی­داری وجود دارد.همچنین، نتایج تحلیل رگرسیونی، اثر متغیر مصرف گرایی را با ۰/۳۱۶درصد به عنوان تنها متغیر پذیرفته شده و تاثیرگذار بر سبک پوشش نشان می ­دهد. درنهایت از طریق آزمون T رابطه معنادار بین متغیر مقطع تحصیلی و سبک پوشش تایید شد و بین متغیر نوع مدرسه و سبک پوشش رابطه معناداری وجود نداشت. چکیده بلند:مقدمهباید به این مسئله اذعان داشت که با ورود به عصر تکنولوژی و لزوم دسترسی به اینترنت، رسانه های جدید مانند شبکه های اجتماعی مجازی جایگزین نهادهای جامعه ­پذیری و هویت یابی سنتی شده است. شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان یک تکنولوژی مدرن یکی از عوامل مهم دگرگونی در علایق و سلایق نوجوانان و جوانان محسوب می ­شود. درواقع با گسترش تعامل در فضای مجازی، ویژگی های فرهنگی از زمان و مکان خود جدا شده و در اختیار همه مردم در سراسر دنیا قرار گرفته است. همچنین در عصر مدرن مصرف یک ابژه هویت بخش است که فرد جهت نمایاندن هویت ظاهری خود دست به آن می زند.با توجه به اینکه تا پیش از تحولات رسانه ­ای جدید و شیوع مصرف گرایی، اصلی ترین منبع شکل دهی الگوپذیری دانش آموزان دختر شهر ماهشهر، محیط زندگی آنها و فرهنگ های بومی- محلی بوده است، استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی متاثر از خصوصیات و کارکردهای خاص این شبکه ها، آنها (دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر ماهشهر) را در پیوندی مستقیم با ارزش ها و شاخصه ­های متنوع فرهنگ جهانی قرار می دهد. ازاین رو در پژوهش حاضر سعی می شود به سوال زیر پاسخ داده شود: شبکه های اجتماعی مجازی و مصرف گرایی، به چه میزان بر سبک پوشش دانش آموزان دختر متوسطه شهر ماهشهر تاثیر می گذارد؟روش تحقیقتحقیق حاضر بر اساس نوع داده های جمع آوری شده، تحقیق کمی است. راهبرد مورد استفاده در این تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری این مطالعه کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان ماهشهر به تعداد ۱۰۰۱۲ نفر می باشد. برای نمونه گیری از شیوه طبقه­ ای متناسب با حجم بر اساس جمعیت دانش­ آموزان مدارس دخترانه مقطع متوسطه استفاده شد که ۴۰۰ نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه انتخاب و مطالعه شده اند. تعداد پاسخگویان برحسب مقطع تحصیلی (۲۰۰ دانش آموز متوسطه اول و ۲۰۰ دانش آموز متوسطه دوم) و نوع مدرسه (۲۰۰ دانش آموز در مدرسه دولتی و ۲۰۰ دانش آموز در مدرسه غیردولتی) مشخص شده است. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته است. پیش از آغاز پیمایش، پرسشنامه ابتدایی مورد آزمون اولیه قرار گرفت و با استفاده از نتایج به دست آمده، نقایص موجود برطرف و پرسشنامه نهایی تنظیم شد. پس از گردآوری داده ها، تجزیه وتحلیل آنها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام گردید و برای بررسی رابطه بین متغیرها از آزمون های آماری متناسب با هر فرضیه استفاده شد. در این رابطه جهت اطمینان از اعتبار لازم با مشاوره و بهره گیری از نظرات اساتید و کارشناسان مربوطه و همچنین از آزمون آلفای کرونباخ جهت پایایی پرسشنامه استفاده شده است. ضریب پایایی از طریق محاسبه روش آلفای کرونباخ برای مفاهیم سبک پوشش ۰.۷۰ و مصرف گرایی ۹۳/۰ برآورد شده است. میانگین متغیرهای اصلی تحقیق شامل سبک پوشش۰۳/۴۰، مدت استفاده از شبکه­ های اجتماعی ۱۲/۴، میزان استفاده از شبکه­ های اجتماعی ۱۶/۶ و مصرف گرایی ۵۶/۷۶ به ­دست آمده است.یافته های تحقیقنتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می ­دهند بین مدت­زمان استفاده از شبکه­ های اجتماعی و سبک پوشش از یک سو، بین میزان استفاده از شبکه ­های اجتماعی و سبک پوشش از سوی دیگر، و نهایتا بین مصرف گرایی و سبک پوشش رابطه مستقیم، مثبت و معنی­داری وجود دارد.همچنین، نتایج تحلیل رگرسیونی، اثر متغیر مصرف گرایی را با ۳۱۶/۰درصد به عنوان تنها متغیر پذیرفته شده و تاثیرگذار بر سبک پوشش نشان می­ دهد. درنهایت از طریق آزمون T رابطه معنادار بین متغیر مقطع تحصیلی و سبک پوشش تایید شد و بین متغیر نوع مدرسه و سبک پوشش رابطه معناداری وجود نداشت.نتیجه گیریدر جامعه امروزی نوجوانان خواستار زیبایی و تنوع در مصرف هستند. یکی از علایق آنان مصرف در زمینه پوشاک و سبک های متفاوت آن می باشد؛ بنابراین به دلیل گستردگی حوزه تسلط شبکه های اجتماعی مجازی در جوامع امروزی و امکان استفاده آسان و استقبال روزافزون و با توجه به امکان ارائه و نمایش فرهنگ ­های متفاوت در شبکه های اجتماعی، تبادل اطلاعات و نظرها بین کاربران در سراسر دنیا و معرفی محصولات فرهنگی مختلف ازجمله سبک ها و مدل های پوشش و لباس به طیف وسیع مخاطبان نوجوان ازجمله دانش ­آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان ماهشهر، میزان تاثیرپذیری از محتوای ارائه شده در این شبکه ها توسط دانش ­آموزان دختر ماهشهری بیشتر می شود. به گونه ای که افزایش تمایل آنها به مصرف بیشتر، در قالب پوشیدن لباس های متنوع و به­روز بروز می کند.

کلیدواژه ها:

سبک پوشش ، شبکه های اجتماعی ، مصرف گرایی