ارزیابی تاثیر آبیاری تکمیلی بر نیاز آبی گندم در حضور سطح ایستابی کم عمق

در حال حاضر آب به عنوان مهم­ترین و محدود کننده­ترین عامل تولید در بخش کشاورزی مطرح است. آنچه مسلم است کشورهایی که در ناحیه خشک و نیمه­خشک دنیا قرار دارند و یا از کمبود آب رنج می­برند می­بایست راهبردهای خاصی در جهت استفاده صحیح و مطلوب از آب بعمل آورند. در این تحقیق تاثیر زمان و مقدار آبیاری تکمیلی در سه سطح (بدون آبیاری تکمیلی، تک آبیاری در زمان دانه­دهی و دو آبیاری در زمان­های گلدهی و دانه­دهی) بر نیاز آبی سه رقم گندم، در حضور سطح ایستابی کم عمق ثابت ۸۰ سانتی­متر، در سه تکرار، در دو سال زراعی ۸۹-۸۸ و ۹۰-۸۹ بررسی شد. آزمایشها در ایستگاه لیسیمتری تحقیقاتی آب دانشگاه رازی اجرا گردید. نتایج نشان دادکه، بین دو تیمار بدون آبیاری تکمیلی و در آبیاری زمان دانه­دهی در سطح ۵% اختلاف معنی­داری مشاهده نشد. میزان مشارکت آب زیرزمینی در طی دو سال تکرار آزمایش­ها تحت تاثیر دفعات آبیاری تکمیلی برای رقمهای مختلف، بین ۱/۵۷% تا ۰/۷۱% متغیر بود. همچنین یافته­های این تحقیق حاکی است که، بکارگیری بموقع و مقدار بهینه آبیاری تکمیلی در حضور سطح ایستابی کم عمق (در عمق ثابت ۸۰ سانتی­متری)، در اقلیم نیمه خشک با متوسط بارندگی سالیانه محدود، قادر است تمامی نیاز آبی گندم پاییزه را در طول دوره رشد برطرف سازد. نتایج نشانگر آن است که در زمان کشت گندم در بسیاری از دشت های موجود در مناطق غربی، شمال­غرب، شمال و جنوب ایران، بالا بودن سطح آب زیرزمینی می­تواند به عنوان منبعی جهت تامین بخش عمده­ای از نیاز آبی گندم به حساب آید. لذا به مقدار زیادی در مصرف آب سطحی صرفه­جوئی به بعمل آمده و امکان آبیاری اراضی و تولید کار بیشتری فراهم خواهد آمد.

کلیدواژه ها:

آبیاری تکمیلی ، سطح ایستابی کم عمق ، گندم ، لیسیمتر ، نیاز آبی