بررسی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ های کلزا Brassica napus L.( ( در واکنش به کاشت تاخیری

به منظور بررسی اجزای عملکرد و عملکرد دانه ژنوتیپ های کلزا در واکنش به کاشت تاخیر، آزمایشی طی دو سال زراعی به صورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک-زابل اجراء گردید. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تاریخکاشت در چهار سطح ) ۱۰ آبان، ۲۵ آبان، ۱۰ آذر و ۲۵ آذر( به عنوان فاکتور اصلی و ژنوتیپ در چهار سطح )رقم آرج یاس، هیبرید هایولا ۴۰۱ ، لاین هایPP-۳۰۸/۸ و PP-۴۰۱/۱۵E ( به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشا نداد که اثر تاریخ کاشت، بجز درصد روغن و ژنوتیپ،بجز تعداد خورجین در بوته بر عملکرد دانه و سایر صفات مورد بررسی از لحاظ آماری معنی دار بودند. اما اثر سال تنها بر درصد روغن، عملکردروغن و روز تا شروع گلدهی در سطح احتمال ) ۰۱ / p>۰ ( معنی دار بود. با تاخیر در کاشت، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، ارتفاع بوته، عملکرد روغن و عملکرد دانه کاهش نشان دادند. بیشرین عملکرد دانه به میزان ۲۹۸۹ کیلوگرم در هکتار، در تاریخ کاشت اول) ۱۰ آبان( و کمترین عملکرد دانه با ۳۹ درصد کاهش تولید در تاریخ کاشت چهارم ) ۲۵ آذر( تولید شد. در بین ژنوتی پهای مورد بررسی، هیبریدهایولا ۴۰۱ با تولید ۲۷۰۱ کیلوگرم در هکتار و رقم آرج یاس با ۲۴۵۳ ک یلوگرم در هکتار، نسبت به ژنوتی پهای دیگر بیشترین عملکرد دانه را داشتند.نتایج همبستگی ساده میان صفات مورد بررسی نشان داد که از بین اجزای عملکرد، تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین به ترتیب باضرایب همبستگی ) ** ۸۲ / r= ۰ ( و )** ۶۲ / r=۰ ( و در بین دیگر صفات، عملکرد روغن و تعداد روز تا شروع گ لدهی به ترتیب با ضرایب )** ۹۸ / r ۰ =( وr= ۰/۵۹*( (، بیشترین همبستگی مثبت را با عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج بدست آمده می توان نتیجه گیریک رد که تاریخ کاشت اوایل آبان واستفاده از هیبرید هایولا ۴۰۱ و رقم اوپی آرج یاس در شرایط منطقه قابل توصیه باشد.

کلیدواژه ها:

ژنوتیپ ، عملکرد دانه ، کاشت تاخیری ، کلزا