ارزیابی مزرعه ای رفتار رشدی در ژنوتیپ های گندم

نیاز به بهاره سازی و پاسخ به فتوپریود در گندم بیشتر در محیط های کنترل شده تعیین می گردد. به طور کلی نتایج حاصل از تحقیقات غیر مزرعه ای کارایی زیادی در شرایط مزرعه ندارد. به همین منظور ۱۰۴ ژنوتیپ گندم در دو شرایط طول روز طبیعی (حاصل از تغییر تاریخ کاشت) و پیش تیمار بهاره سازی به صورت مشاهده ای در مورد بررسی قرار گرفتند. پیش تیمار بهاره سازی شامل قرارگیری بذور جوانه زده در دمای ۴-۲ درجه سانتی گراد به مدت ۶۰ روز بود. صفات مورد مطالعه شامل تعداد برگ نهایی، تعداد روز تا ظهور سنبله، طول سنبله و تیپ رشدگیاه در مرحله گیاهچه ای بود. نتایج نشان داد که تیمار بهاره سازی اثر بسیار معنی داری در سطح یک درصد بر کلیه صفات داشت. درحالی که اثر تاریخ کاشت فقط بر تعداد روز تا گلدهی در سطح یک درصد بسیار معنی دار بود. گروه بندی ژنوتیپ های مورد مطالعه با استفاده از تجزیه کلاستر نشان داد که ژنوتیپ های گاسپارد، باران، C-۸۶-۵، زارع، رصد، سبلان، سرداری، میهن، سویسون، گاسکوژن، هما، سوین ۲۲۰، امید، کریم، پیشگام، MV-۱۷ وC-۸۵-۳ در گروه زمستانه، ژنوتیپ های بزوستایا، اوحدی، کرج ۳، طبسی، نوید، ماهوتی، شهریار، اروم، C-۸۶-۶، زرین، توس، الوند، روشن، CD-۸۵-۸ و C-۸۵-۶ در گروه بینابین و بقیه ژنوتیپ ها در گروه بهاره قرار گرفتند. با توجه به این تقسیم بندی، ارقام زمستانه شامل ۱۷ ژنوتیپ (حدود ۵/۱۶ درصد)، ارقام بینابین شامل ۱۵ ژنوتیپ (حدود ۵/۱۴ درصد) و گروه بهاره (۷۲ ژنوتیپ) حدود ۶۹ درصد پوشش دادند. بر اساس این تقسیم بندی، ارقام اصلاح شده ی گندم ایران، به طور معمول از نوع تیپ رشد بهاره می باشند و نیاز بهاره سازی آن ها حداقل است.

کلیدواژه ها:

تجزیه خوشه ای ، تعداد برگ نهایی ، تعداد روز تا ظهور سنبله ، عادت رشدی