ارزیابی تغییرپذیری مکانی برخی از خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک در شالیزار های دشت فومنات با استفاده از زمین آمار

این پژوهش به منظور ارزیابی تغییرات مکانی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمایی خاک ۴۵ شالیزار دشت فومنات، در دو سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ و ۹۳-۱۳۹۲ اجرا شد.پس از تهیه نمونه های خاک از مزارع کشاورزان، مختصات جغرافیایی نمونه ها ثبت و ویژگی هایی از قبیل هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، اسیدیته، رس، سیلت و شن خاک اندازه-گیری شدند. درون یابی ویژگی های خاک با دو روش کریجینگ و وزن دهی عکس فاصله (با پارامتر نمایی یک تا پنج) انجام و بهترین تخمینگر با استفاده از سه معیار میانگین قدر مطلق خطا، میانگین خطای انحراف و مجذور مجموع مربعات باقیمانده انتخاب شد.با توجه به سمی واروگرام های محاسبه شده، ویژگی های هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، اسیدیته و سیلت از مدل نمایی، ویژگی ماده آلی و شن از مدل کروی و درصد رس از مدل گوسی پیروی نمود. مقادیر ضریب تبیین بالا در شن، رس و هدایت الکتریکی به ترتیب برابر با ۰/۹۵، ۰/۸۳و ۰/۸۰ مشاهده شد. ویژگی های ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، اسیدیته، رس و سیلت خاک دارای پیوستگی مکانی متوسط و تنها دو ویژگی هدایت الکتریکی و شن دارای پیوستگی مکانی قوی بودند. در این پژوهش،روش وزن دهی عکس فاصله در مقایسه با کریجینگ در ویژگی های ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، اسیدیته و سیلت دارای دقت بیشتر و خطای کمتری بود.از طرفی، اختلاف زیادی بین دو روش وزن دهی عکس فاصله و کریجینگ در ویژگی های هدایت الکتریکی، رس و شن مشاهده نشد. در مجموع، نتایج این پژوهش می تواند برای ارزیابی مکانی شالیزار های دشت فومنات در جهت انتخاب ارقام مناسب، مدیریت مناسب کودی و بهینه سازی عملکرد برنج استفاده شود.

کلیدواژه ها:

بافت خاک ، درون یابی ، زمین آمار ، شالیزار ، نیم تغییر نما