روش شناسی تبارشناسانه تیپومورفولوژی شهری باهدف استخراج الگو برای تهیه ضوابط فرم محور

هدف اصلی این نوشتار، نحوه استخراج الگو­های ریخت­شناسانه ای است که سالیان متمادی جواب خود را در پیوند با یکدیگر و با کل شهر پس داده­اند و مادامیکه هویت شهر را شکل داده اند، غریب افتاده اند. از­این­رو توسعه های میان افزا و پروژه­های مداخله در بافت­های تاریخی، نیازمند اصولی هستند که نه بر­اساس ضوابط مجرد که برخاسته از ویژگی­های فرم مآبانه و مکان محور باشد. تحقیق مذبور به دنبال کاربست چهارچوبی است تبارشناسانه، که بتواند مسئله استخراج الگو­ها و گونه­های فرم شهری به صورت طبقه­بندی شده و سیستمی را پوشش دهد. ساختار سه ردیفه پژوهش در ابتدا شامل یک نقشه تبارشناسانه از بافت تاریخی بر­اساس نقشه­های دارالسلطنه و دارالخلافه ناصری تا پیش از اقدامات مدرنیستی بوده و مرحله دوم بررسی الگوهای ساخت در یاخته­های معماری با استفاده از تیپومورفولوژی ارتباط میان فضاهای ساخته شده و فضای باز است. در آخر نیز الگوی ارتباطی فضاهای باز در سلسله مراتب مراکز گذر­گاهی برداشت شده است که در نتیجه ریخت­های شهری در ابعاد و مقیاس های مختلف با استفاده از طبقه­بندی داده­های تحلیلی برآمده از مطالعه­ای تبارشناسانه در مورد گونه­های فرم­ شهری، قابل تجزیه و کالبد شکافی شده و آماده استخراج اصول فرم محور بر­اساس مشخصه­های هویت کالبدی و محلی می­شود.

کلیدواژه ها:

form-based codes ، typo-morphology of urban forms ، infill developments ، ضوابط فرم محور ، تیپومورفولوژی فرم شهری ، ریخت شناسی ، توسعه میان افزا ، الگوی بافت