اثر عوامل آب و هوایی بر جوانه زنی بذر و زادآوری نهال های Kochia prostrata در رویشگاه مراوه تپه، استان گلستان

برخی از عوامل آب و هوایی با تاثیر بر پایه های مادری گیاهان، سبب تغییر در خصوصیات جوانه زنی بذر می گردند. خواب بذر به عنوان مهمترین مکانیزم تنظیم جوانه زنی، تحت تاثیر عوامل آب و هوایی قرار دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که عمق خواب بذرهای Kochia prostrata تحت تاثیر میزان بارندگی و دمای فصل پاییز (فصل رسیدن و بلوغ بذرها) قرار دارد. طی سال هایی که بارندگی فصل پاییز از میانگین بلند مدت منطقه مورد مطالعه کمتر و میانگین دمای این فصل از میانگین دمایی بلند مدت منطقه بیش تر باشد، بذرها از عمق خواب بیشتری برخوردار بوده اند. طی سال هایی با بارندگی و دمای مناسب در فصل پاییز، بذرها از عمق خواب کمتری برخوردار بوده اناد. این تحقیق نشان داد که بذرهای پایه های مادری بالغ و مسن این گونه، نسبت به بذرهای پایه های مادری جوان، از خواب مورفوفیزیولوژیک عمیق تری برخوردارند. نتایج این تحقیق نشان داد که پیش تیمار سرمادهی (همانند روزهای یخبندان طبیعی در عرصه مرتع) می تواند خواب بذرهای K. prostrata را شکسته و به طور معنی داری درصد گیاهچه های نرمال بذر را افزایش دهد. مشاهدات و اندازه گیری تعداد نهال های جدید در عرصه مطالعاتی نشان داد طی سال هایی که تعداد روزهای یخبندان، میانگین دما و میانگین حداقل دمای زمستان در حد میانگین بلند مدت منطقه مطالعاتی بوده است. خواب اکثر بذرها شکسته شده و لذا تعداد نهال های جدید در جمعیت این گونه افزایش نشان می دهد. نتایج این تحقیق نشان داد که کاهش تعداد روزهای یخبندان و افزایش میانگین دمای زمستان، مانع از شکسته شدن خواب بذر شده و لذا زادآوری نهال های جدید کاهش می یابد. از آنجایی که پایه های مادری بالغ K. prostrata بیش ترین سهم را در تولید بذر برعهده دارند، لذا تغییر این عوامل آب و هوایی می تواند پویایی و تاب آوری جمعیت این گونه گیاهی را تحت تاثیر قرار دهد.

کلیدواژه ها:

تغییرات آب و هوایی ، خواب بذر ، پایه های مادری ، پیش تیمار سرمادهی