مدل سازی تولید روان آب حوزه های آبخیز استان کردستان با استفاده از متغیرهای فیزیوگرافی و اقلیمی

چکیده سیل از جمله پدیده هایی است که خسارات فراوانی به منابع وارد می سازد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. از طرفی برآورد صحیح روان آب برای انجام تدابیر مناسب در راستای مهار و مدیریت بهینه آن ضروری است. با این وجود استفاده از مدل های مختلف تجربی موجود در برآورد روان آب با مشکلات فراوان همراه بوده است. به همین دلیل روش تحلیل منطقه ای در برآورد دبی با دوره های بازگشت معین با استفاده از ویژگی های حوزه آبخیز و ارائه مدل های مناسب کاربرد گسترده ایی دارد. به این منظور در این تحقیق آمار دبی متوسط سالانه ۷ ایستگاه هیدرومتری استان کردستان در یک دوره ۳۰ ساله جمع آوری و مقادیر دبی متوسط برای دوره های بازگشت ۲، ۵، ۱۰، ۲۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ ساله با استفاده از نرم افزار SMADA به دست آمد. سپس رابطه مقادیر دبی متوسط با دوره های بازگشت مختلف و ۲۶ خصوصیت فیزیوگرافی و اقلیمی هر یک از حوزه های آبخیز با استفاده از رگرسیون های دو و چند متغیره بررسی و مدل های مناسب برای هر یک از دوره های بازگشت با استفاده از نرم افزار SPSS ۱۳.۵تهیه و اهمیت بخشی هر یک از آن ها نیز مشخص شد. نتایج مدل سازی طی تحقیق حاضر نشان گر غلبه انواع رگرسیون غیرخطی بر رگرسیون خطی و هم چنین اهمیت متغیرهای مساحت، طول آبراهه اصلی و ضریب گراولیوس در اکثر مدل های نهایی بود. نتایج به دست آمده هم چنین بر تغییرپذیری متغیرها و اهمیت آن ها در تعیین دبی با دوره های بازگشت و ماه های مختلف و طبعا بر ضرورت استفاده از مدل مناسب در تخمین روان آب حوزه های آبخیز استان کردستان دلالت داشته است. واژه های کلیدی: استان کردستان، خصوصیات فیزیوگرافی، دوره بازگشت دبی، مدل سازی سیل