بازدارنده های ارتباط در گفتار و رفتار امام رضا علیه السلام

معصومان: به عنوان تبیین کنندگان وحی وظیفه داشتند با گفتار و رفتار خود، پیروان دین مبین اسلام را با بایدها و نبایدهای زیستن آشنا نمایند. انسان به عنوان موجودی اجتماعی چاره­ای جز ایجاد ارتباط با هم­نوعان ندارد و در این راستا اگر بخواهد ارتباطی اثربخش با هم­نوعان برقرار نماید، باید از پاره­ای عوامل موثر بهره­گیری کند و از بخشی بازدارنده­های ارتباط دوری گزیند. این نوشتار با هدف استخراج و دسته­بندی پاره­ای از موانع و بازدارنده­های ارتباط اثربخش در گفتار و رفتار امام رضا۷ تدوین شده است. این بازدارنده­ها در ابواب مختلف حدیثی و نه فقط در ابواب اخلاقی احادیث ایشان به چشم می­خورد. تنوع سه دوره مختلف در دوران امامت ایشان و نگاه ویژه از حیث ارتباطی به احادیث آن امام همام می­تواند الگویی ویژه برای شیوه رفتاری مدیران و بلکه همه علاقه­مندان به خاندان اهل­بیت: باشد. در این نوشتار، که به شیوه کتابخانه­ای سامان یافته است، بازدارنده­ها در دو گروه کلی درونی و بیرونی تقسیم شده که اجمالا بازدارنده­هایی همچون شیطان و نفس اماره، تحقیر، حسد، دروغ، بخل، فخر فروشی، بهتان، تکبر، غیبت، کینه و عداوت، ترس و بدزبانی به عنوان موانع ارتباط آورده شده است. شوخی بیش از حد، مشاجره، نسبت ناروا، خشم، مجادله، محدود نمودن ارتباط، بی­توجهی به احساسات طرف مقابل، تفاوت برخورد، هم­نشینی با بدان، پیام­های غیر کلامی نامناسب، ستایش افراطی مخاطب و نصیحت از دیگر بازدارنده­های ارتباط است که شواهد آن را در احادیث امام رضا۷ یافته­ایم.

کلیدواژه ها:

بازدارنده ها ، مخاطب ، امام رضاعلیه السلام