شناسایی ساختار زیر سطحی و شکستگی های دشت امان‎آباد در جنوب خاوری اراک با برگردان سازی داده های گرانی

هدف اصلی تفسیر داده های گرانی برداشت شده در روی سطح زمین، تعیین تباین جرم حجمی و یا شکل و ابعاد بی هنجاری های جرمی است. تفسیر داده های گرانی می تواند از راه یک مسئله وارون سازی صورت گیرد. در این پژوهش یک مدل بلوکی برای توده بی هنجار زیرسطحی در نظر گرفته شده است. با در نظرگرفتن جرم حجمی زمینه یا اولیه یکسان (حدود ۶/۲ گرم بر سانتی متر مکعب) برای همه بلوک ها و با به کار بردن روش وارون سازی، توزیع جرم حجمی توده بی هنجار برآورد و تفسیر شده است. در این پژوهش برای وارون سازی ۲۴۶ داده گرانی، برداشت شده در سال ۱۳۸۶ در این ناحیه، از روش اکام استفاده شده است. نتایج حاصل از برگردان سازی داده های گرانی نشان می دهد که پاسخ گرانی حاصل از مدل برگردان شده، تطبیق مناسبی را با داده های واقعی اندازه گیری شده نشان می دهد. با به کار بردن این روش وارون سازی، توزیع جرم حجمی لایه های زیرسطحی که مربوط به رسوبات و سنگ بستر در این ناحیه هستند، برآورد شده است. از آنجایی که میان سنگ بستر و لایه های رسوبی مختلف همواره یک تباین جرم حجمی وجود دارد، با بررسی توزیع جرم حجمی به دست آمده، جنس تشکیلات و همچنین ناپیوستگی ها شناسایی شده است. توزیع جرم حجمی های تقریبا کمتر از ۲ گرم بر سانتی متر مکعب در مقاطع افقی و قائم به دست آمده حاصل از وارون سازی به رسوبات آبرفتی نسبت داده شده است. ژرفای رسوبات که مرکب از ترکیبات شن، ماسه و رس با درصدهای مختلف است حدودا کمتر از ۲۰۰ متر بر آورد شده است.  توزیع نابرابر جرم حجمی در امتداد لایه ها به شکستگی ها نسبت داده شده است. این شکستگی ها در حقیقت مرتبط با بخشی از گسل تبرته در این ناحیه بوده که خود سبب ایجاد زمین لرزههایی از جمله زمین لرزههای در محدوده شهر اراک و داوودآباد در سال های گذشته شده که شمار آنها زیاد ولی شدت آنها کمتر از ۵ ریشتر بوده است. 

کلیدواژه ها:

داده های گرانی ، توزیع جرم حجمی ، وارون سازی ، روش اکام ، گسل