سنگ شناسی و ژئوشیمی سنگ های آتشفشانی اسیدی و پرلیت های آق کند، شمال زنجان
محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 26، شماره: 101
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 393
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GSJ-26-101_011
تاریخ نمایه سازی: 3 بهمن 1400
چکیده مقاله:
منطقه آق کند در فاصله ۴۸ کیلومتری شمال زنجان جای دارد و بخشی از زیرپهنه طارم در پهنه ساختاری البرز- آذربایجان به شمار می رود. سنگ های اسیدی رخنمون یافته در این منطقه شامل گدازه های ریولیتی- ریوداسیتی، پرلیت، پیچستون و ایگنیمبریت به سن الیگوسن هستند. ریولیت ها و ریوداسیت ها به شکل های گنبد و روانه های گدازه رخنمون دارند. پرلیت ها در بخش های پایینی گنبدهای ریولیتی- ریوداسیتی قرار گرفته اند. بررسی های ژئوشیمیایی بیانگر ماهیت کالک آلکالن و ویژگی کمان ماگمایی برای این سنگ هاست. الگوی عناصر کمیاب خاکی این سنگ ها نشان دهنده غنی شدگی آنها در LREE با نسبت بالای LREE/HREE و بی هنجاری منفی مشخص Eu است. بی هنجاری های مثبت عناصر Pb، Rb و Th در نمودار های عنکبوتی بیانگر دخالت پوسته قاره ای در تکوین و تحول ماگمای مادر سنگ های اسیدی این منطقه است. در نمودارهای تمایز محیط زمین ساختی، سنگ های اسیدی منطقه آق کند در موقعیت پس از کوهزایی قرار می گیرند. مجموعه شواهد سنگ نگاری، سنگ شناسی و ژئوشیمی بیانگر این است که در مراحل پایانی پس از برخورد قاره ای، سنگکره زیرقاره ای ستبر شده البرز، از قاعده پوسته جدا و توسط گوشته داغ سستکره ای جایگزین شده است. بالاآمدگی گوشته داغ سستکره ای سسب ذوب بخشی سنگکره زیرقاره ای شده و سنگ های بازالتی الیگوسن منطقه مورد مطالعه را به وجود آورده است. جای گیری ماگمای بازالتی یاد شده در ترازهای بالای پوسته قاره ای، موجب ذوب بخشی پوسته شده و ماگماهای اسیدی را تولید کرده است. در اثر سرد شدن سریع گدازه های اسیدی، سنگ های شیشه ای مانند ابسیدین تشکیل شده اند که در مجاورت با آب های جوی و گرم به پرلیت تبدیل شده اند.
نویسندگان
محمد ابراهیمی
استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
حسین کوهستانی
استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
میرعلی اصغر مختاری
استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مریم فیضی
کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :