گامهای تحصیل سکینه و کاهش اضطراب با تکیه بر مقام توکل

در این مقاله، به عوامل »اضطراب« و راهکارهای مقابله با آن از منظری اسلامی پرداخته میشود. در این راستا، ابتدا »اضطراب« به عنوان یک »وضعیت محققدر« میان امور انسانی مرتبط با روان و »سکینه«و »اطمینان« قلب به عنوان »وضعیت مطلوب« مورد نظر انسان شناسی اسلامی در مقابل اضطراب تعریف و تشریح میشود. در بررسی و مطالعه عوامل »اضطراب«، این عوامل در چهار دسته »فشارهای محیطی«، »ترس«، »سبک زندگی« و »بینش و نگرش فرد« قرارمی گیرد. با تکیه بر جهانبینی اسلامی نشان داده میشود که سختیها و ناملایماتی که فشار روانی ایجاد میکنند، جزء لاینفک حیات دنیوی است و این بینش و نحوه نگرش فرد است که او را در برابر این فشارها مقاوم یا آسیب پذیر میکند. در میان مولفه های جهانشناختی، ایمان به خدا مهمترین سد مقاومت در برابر فشارهای روانی است. البته ایمان به خدا دارای مراتب مختلف است و سکینه و آرامش و رفع کامل اضطراب نتیجه مقام و مرتبه توکل به خدا است اقتضای ایمان این است که خدا در رفع حوایج و همه امور بنده »کافی« و همچنین وکیل در همه این امور است. این ایمان از فروعات »توحید در ربوبیت« است. تقویت ایمان از سه دریچه عقل، قلب و بدن در میسر میباشد. در درمان اضطراب و تحصیل »قلب سلیم« و »سکینه الهی« باید گام به گام عمل نمود. برای کسانی که روح ایشان در مقابل فشارهای روانی دچار آسیب شده، ترک معاصی و رعایت حدود ایمانی اعضاء بدن، انجام طاعاتی چون نماز و اذکار وارده گام اول است، اما همه اینها باید همراه با جلب محبت خدا در قلب و رفع شبهات و شکوک عقلی و تحصیل تصدیق عقلی باشد تا صرف »شناخت درمانی« نباشد.

کلیدواژه ها:

روانشناسی اسلامی ، اضطراب ، آرامش ، ایمان ، توکل