مدل سازی حریم زمین لغزش با مدیریت استراتژی در برنامه ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)

زمینه و هدف: توسعه و گسترش ساخت و ساز غیراصولی بر روی تپه های رسی و مارنی در بخشی از شهر تبریز به دلیل کیفیت و ویژگی های نامطلوب خاک و خاصیت روانگرایی آن در هنگام زمین لرزه، باعث گردیده که این منطقه در معرض خطر زمین لغزش هم قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق، مدل سازی حریم زمین لغزش با مدیریت استراتژی در برنامه ریزی شهر تبریز می باشد. روش بررسی: ارزیابی حساسیت زمین لغزش با مدل عملکرد باور شهودی ((Evidential Belief  Function انجام گرفت، ارزیابی آثار زیست محیطی زمین لغزش توسط مدل پرومته ۲ در سه فاز زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت و برنامه استراتژی زمین لغزش جهت کمک به تصمیم گیران ذیربط ارایه گردید. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد ۹/۸۲% از مناطق شهر تبریز در خطر وقوع زمین لغزش است و تراکم های ساختمانی زیاد با قطعات مسکونی زیر ۷۵ مترمربع در این مناطق شناسایی گردید. میزان دسترسی به شبکه راه های شهر کمتر از ۳۰% است. ۱۴۲هکتار کمبود در مراکز درمانی، ۸۵۳ هکتار در تاسیسات و تجهیزات شهری،۴۳۰ هکتار در فضای سبز شهر شناسایی گردید و بیش از ۷۰% از مراکز مهم و حیاتی شهر نیازمند مقاوم سازی شناخته شد، آمار مورد استفاده در این تحقیق با توجه به انجام آن، مربوط به سال ۱۳۹۵ می باشد. بحث و نتیجه گیری: پهنه های مورد نیاز در کاربری های درمانی، امنیتی، فضای سبز شهری،مراکزامدادرسانی، تاسیسات و تجهیزات شهر شناسایی گردید و با پایش مناطق لغزشی میانگین سرعت حرکت زمین لغزش در سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۸ به میزان ۶۵/۴۱ متر است که شیب و اختلاف زیاد محل، جنس زمین و لایه های رسوبی غیرمتراکم آن، دامنه های شمالی برفگیر، جنس ریزدانه، فرسایش تدریجی رسوبات در ایجاد زمین لغزش ها در طول زمان موثر بوده اند.  

کلیدواژه ها:

ارزیابی اثرات زیست محیطی ، حساسیت زمین لغزش ، اقدامات اصلاحی ، پایش ، برنامه استراتژیک