تحلیل انتقادی کارکردهای اجتماعی دین از دیدگاه منتسکیو

منتسکیو از جمله صاحب نظرانی است که تاثیر فراوانی بر سایر اندیشمندان و حتی سیاستمداران گذاشته است. او در کتاب خود به نام روح القوانین کارکردهای اجتماعی گوناگونی را برای ادیان برمیشمارد. محقق در پژوهش حاضر در پی آن است که با رویکردی انتقادی و با استفاده از روش کتابخانه ای به تببین نظریات منتسکیو بپردازد. برخی از نتایجی که وی در بررسی های خود در مورد دین به آنها دست یافته شامل وجود تناسب حکومت معتدل با مذهب مسیح و حکومت استبدادی با حکومت اسلام، مناسبت مذهب کاتولیکی با رژیم سلطنتی و مذهب پروتستان با رژیم جمهوری، لزوم موافقت قوانین اخلاقی با قوانین مذهبی و ... است که در متن مقاله بدان ها اشاره شده است. آنچه منتسکیو به عنوان کارکردهای اجتماعی دین برشمرده است، گویای نگاه تقلیل گرایانه و یا ابزار انگارانه او در دو ساحت تقلیل حقیقت دین به کارکرد آن و تقلیل اهداف متعالی دین به امر دنیایی است. هم چنین به نظر می رسد تحلیل او از اسلام، ناقص و بر اساس رفتار حکام و خلفای ظالم در طول ادوار اسلامی شکل گرفته است. لازم به ذکر است که جانبداری و مداخله علایق مذهبی در تبیین امور، نیز از جمله انتقادات وارد بر وی است.

کلیدواژه ها:

منتسکیو ، دین ، کارکرد اجتماعی ، تحلیل انتقادی