بررسی چگونگی استفاده از عدد هفت در معماری مساجد

معماری اسلامی از مهم ترین و بحث بر انگیزترین شاخه های معماری جهان بر پایه هندسه،ریاضیات و هنر برپا گشته است.عدد هفت به عنوان یکی از رمزهای تصویری و نمادهایی است که در فرهنگ ایرانی وجود داشته و به دوران اسلامی نیز منتقل گردیده و در هنر ایران بعد از اسلام نیز نمود پیدا کرده است.در واقع با توجه به عظمت و تقدس عدد هفت در آیین اسلام،حظور چشمگیر آن در زمینه های متنوع هنری بخصوص معماری مشاهده می گردد. معماری اسلامی دارای مولفه های خاصی است که به آن « استواری » ، « زیبایی » و « سودمندی » بخشیده که به نوعی معماری ما را منحصر به فرد می نماید از آن جمله می توان به بکارگیری اعداد خاص در مساجد نام برد. همه اعداد به نوعی مقدس هستند که در معماری اسلامی به برخی اعداد عنایت و توجه خاص شده است که می توان به عدد « هفت » اشاره کرد.کاربرد هر یک از این اعداد حکمتی دارد و در معماری اسلامی نقشی خاص دارند. در این پژوهش به اینکه عدد هفت چه تاثیری بر معماری مساجد داشته می پردازیم و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از گردآوری اطلاعات اسنادی-کتابخانه ای می باشد. با توجه به جایگاه عدد هفت و هفت رنگ در معماری اسلامی و عرفان،از نمود های آن در معماری مساجد می توان به هفت مرحله سیر و سلوک عارفانه در مسجد،تجزیه نور سفید (وحدت) به هفت رنگ (کثرت) توسط فواره آبنمای مستقر در وسط حیاط مسجد،همنشینی نور و هفت رنگ در تزئینات و بکارگیری مقرنس های هفت طبقه ای در تزئینات مساجد به عنوان تمثیلی از هفت آسمان،بکارگیری هفت رنگ خیالی (به ویژه کاشی هفت رنگ)و همنشینی آن با نور در تزئینات،اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

عدد هفت ، هفت رنگ ، مسجد ، معماری اسلامی