اخلاقیات در دیوان مجیرالدین بیلقانی

اصلاح ناهنجاری های اخلاقی جامعه در کنار اقناع ذوق مخاطب، یکی از رسالت های مهم ادبیات و هر هنر دیگری به شمار می رود.هنرمندان، نمایندگان حساس جامعه، کاستی ها و معایب را بهتر از هر کسی درک کرده و با انعکاس آنها در آثار خود، راه اصلاح را هموارترمی کنند. ادبیات فارسی نیز از دیرباز عرصه ی نمود اخلاق در قالب هنر بوده و شاعران و ادیبان برجسته، به نوعی خود را موظف به طرح مباحثاخلاقی دانسته اند. این امر زمانی قوت گرفته که فساد اجتماعی همه گیرتر شده و سایه ظلم و ستم، مباحث انسانی و اخلاقی را در بوتهفراموشی سپرده است. مجیر الدین در برهه ای از تاریخ می زیسته که جامعه در منجلاب فساد و بیبند و باری اخلاقی گرفتار بوده و شاعر برخود وظیفه دانسته در جای جای اشعار خود از طرح مباحث اخلاقی غافل نشود. از دیدگاه نقد اخلاقی گرچه اشعار مدحی مجیر، با توجه بهکمیت بالای آنها، دارای ارزش پایینی است؛ ولی اشعار زهدآمیز و مواعظ، برعکس در مرتبه اعلی قرار می گیرند. وی در کنار توجه دادنمخاطب به مسائل معنوی و پالایش درونی، از جامعه و جور فرمانروایان عصر غافل نبوده و غالبا در قطعات خود، امرای عصر را از ظلم بهمظلوم منع کرده و به عدالت در حق آنها ترغیب نموده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات ، شعر ، نقد اخلاقی ، مجیرالدین بیلقانی