اولین گزارش از جداسازی و شناسایی عامل پوسیدگی ریشه و پژمردگی فوزاریومی گیاه سیر از مزارع شهرستان ساری

گیاه سیر یکی از سبزی های پرمصرف بوده که هر ساله خسارت بالای بیمارگر های خاکزاد در این گیاه دیده می­شود. در بهار سال ۱۳۹۷، طی بازدید از مزارع حومه شهرستان ساری، علایم پژمردگی و خشکیدگی گیاهان سیر مشاهده و از بوته­های بیمار نمونه­ برداری شد. پس از جداسازی روی محیط کشت آب-آگار و خالص سازی روی محیط سیب زمینی-دکستروز-آگار، قارچ­ها به محیط میخک-آگار جهت تولید ماکروکنیدیوم انتقال و شاخص­های ریخت شناسی با کلیدهای شناسایی معتبر بررسی گردید. DNA قارچ به روش CTAB استخراج و با آغازگر های ITS۴، ITS۵، EFGR و EF۱-۹۸۳F تکثیر و توالی یابی شد. اثبات بیماری­زایی در گیاه سیر رقم طارم با اثر دو میزان ۳۰ و ۶۰ گرم مایه تلقیح قارچ بیمارگر (اسپان گندم) در یک کیلوگرم خاک ارزیابی گردید. ویژگی­های ریخت شناسی شامل پرگنه ارغوانی، رشد پنبه­ای، ماکروکنیدیوم­های چهار تا شش سلولی و کلامیدسپورهای زنجیری مشابه قارچ Fusarium oxysporum بود. توالی ژنوم در ناحیه ITS با تشابه ۱۰۰ درصد و در ناحیه TEF با تشابه ۹۹-۹۸ درصد به قارچ F. oxysporum با رس شمار MK۷۹۰۶۸۲.۱ و کد جدایه ۷۳۹۱ در بانک ژن (NCBI) ثبت گردید. با میزان g/kg۳۰ مایه تلقیح در مقایسه با شاهد سالم پس از ۴۵ روز علائم پژمردگی، زردی و در نهایت خشکیدگی گیاه مشابه شرایط مزرعه ظاهر گردید. در میزان g/kg۶۰ مایه تلقیح نیز پس از ۳۰ روز حبه ها رشدی نداشتند و قبل از جوانه زنی حبه کاملا پوسیده گردید. بنابر داده های حاصل، عامل بیمارگر F. oxysporum ۷۳۹۱، احتمالا یکی از عوامل مهم پژمردگی و پوسیدگی فوزاریومی گیاه سیر در مزارع حومه شهرستان ساری می باشد.

کلیدواژه ها:

پژمردگی ، پوسیدگی ریشه ، گیاه سیر ، ITS ، TEF