تعیین گیاگان و پراکنش گیاهان هرز مزارع سویا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان گرگان)

به منظور بررسی گیاگان و نحوه پراکنش گیاهان هرز مزارع سویا، مطالعه حاضر در سال زراعی ۹۷- ۱۳۹۶ در ۴۸ مزرعه سویای سطح شهرستان گرگان انجام شد. در این مطالعه از روش W برای نمونه­برداری علف­های هرز و GPS برای ثبت اطلاعات مکانی مزارع استفاده شد که در نهایت اطلاعات بدست آمده در نرم افزار ArcGIS پردازش و نقشه پراکنش علف­های هرز استخراج گردید. در این مطالعه ۲۱ نوع گونه علف­هرز متعلق به ۱۳ تیره گیاهی شناسایی شدند که تیره گندمیان با ۴ گونه گیاهی بیشترین تعداد گونه گیاهی را به خود اختصاص داد. از نظر چرخه زندگی ۱۴/۲۸ درصد از گروه چندساله­ها و مابقی یکساله بودند. در بررسی گیاهان هرز از لحاظ مسیر فتوسنتزی، ۴۲/۸۵ درصد C۴ و حدود ۵۷/۱۵ درصد C۳ بودند. گیاگان علف های هرز مزارع مورد مطالعه شامل ۲۳/۸۰ درصد علف­های هرز باریک­برگ و ۷۶/۱۹ درصد علف­های هرز پهن­برگ بود. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی ها به ترتیب مربوط به عروسک پشت پرده (Physalis divaricate L.)، قیاق و خربزه وحشی (Cucumis melo.var agrestis L.) به ترتیب با ۹۱/۶۶، ۵۴/۱۶ و ۵۲/۰۸ درصد بود. بررسی نقشه پراکنش علف­های هرز با فراونی ۵۰ تا ۱۰۰ درصد نشان داد که این گیاهان هرز در اکثر مزارع مورد بررسی، مشاهده شده و تقریبا از شرق تا غرب شهرستان پراکنده هستند. در این مطالعه مشخص شد که تنوع گیاهان هرز در مزارع سویا شهرستان گرگان بالاست که این امر مدیریت آنها را پیچیده تر می­کند و از طرفی حضور برخی گیاهان هرز مهاجم در برخی از مزارع، خطری بالقوه برای اراضی منطقه محسوب می­شود.

کلیدواژه ها:

سامانه اطلاعات جغرافیایی ، سویا ، گیاهان هرز ، نقشه پراکنش