تاثیر سالسیلیک اسید بر محتوی عناصر معدنی و برخی صفات فیزیولوژیک ارقام سویا (Glycine max L.) در شرایط تنش کم آبی

چکیده    به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و محتوی عناصر معدنی آزمایش گلخانه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار در سال ۱۳۹۳ در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش کم­آبی(۸۵%، ۶۵% و ۴۵% ظرفیت زراعی) و عامل دوم شامل ۳ سطح محلول­پاشی سالیسیلیک اسید (صفر یا آب مقطر، ۰/۴ و ۰/۸ میلی­مول) و عامل سوم ژنوتیپ­های سویا با نام­های Williams، L۱۷ وD۴۲X۱۹  بود. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش کم­آبی میزان غلظت سدیم، سدیم/پتاسیم، نشت الکترولیتی، غلظت مالون دآلدئید و گلایسین بتائین افزایش یافت و میزان غلظت فسفر، کلسیم، پتاسیم، محتوی نسبی رطوبت برگ و مساحت برگ در بوته کاهش یافت. واکنش ژنوتیپ­های سویا نسبت به تنش کم­آبی متفاوت بود. ویلیامز و L۱۷ به ترتیب بیشترین و کمترین میزان غلظت کلسیم، پتاسیم، محتوی نسبی رطوبت و مساحت برگ در بوته را داشتند. سالیسیلیک اسید موجب کاهش میزان مالون دآلدئید، نشت الکترولیتی و افزایش غلظت گلایسین بتائین و مساحت برگ در بوته شد. اثر متقابل سالیسیلیک اسید و ژنوتیپ بر صفات مورد بررسی معنی­دار بود. کاربرد ۰/۴ میلی­مول سالیسیلیک اسید با کاهش محدودیت در جذب و تجمع یون­های کلسیم، پتاسیم و فسفر و افزایش محتوی نسبی رطوبت برگ و حفظ انسجام و یکپارچگی غشای سلولی، تاثیر تنش کم آبی را در ژنوتیپ های سویا به خصوص در رقم ویلیامز کاهش داد. رقم ویلیامز در تیمار محلول پاشی باغلظت۰/۴ میلی­مول  سالیسیلیک اسید بیشترین میزان مساحت برگ در بوته را در شرایط تنش کم­آبی نشان داد.

کلیدواژه ها:

electrolyte leakage ، glycine betaine ، leaf relative water content ، malondialdehyde ، گلایسین بتائین ، مالون دآلدئید ، محتوی نسبی رطوبت برگ ، نشت الکترولیتی