تنوع ژنتیکی صفات رشدی ریشه و اندام هوایی گیاهچه های گندم و ارتباط آن با تحمل شوری

استفاده از توان ژنتیکی گیاهان زراعی بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی می تواند منجر به بهبود عملکرد و افزایش کارایی تولید در مناطق دارای شوری آب و خاک گردد. به منظور ارزیابی تفاوت ژنوتیپی در برخی صفات رشدی و فیزیولوژیک ارقام مختلف گندم نان در مرحله رشد رویشی، آزمایشی گلخانه ای با استفاده از لوله‎های پی وی سی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج حاکی از وجود تنوع ژنتیکی در صفات رشدی و فیزیولوژیک ریشه و اندام هوایی به تنش شوری بود. شوری سبب کاهش رشد سیستم ریشه­ای همه ارقام از جمله طول ریشه­های اصلی، تعداد ریشه اصلی و فاصله اولین انشعاب تا نوک ریشه به ترتیب به میزان ۳۵، ۳۰ و ۴۰ درصد در مقایسه با شاهد شد. همچنین محتوی آب نسبی برگ، هدایت روزنه ای، ماده خشک اندام هوایی و سرعت رشد نسبی در شرایط شوری به ترتیب به میزان ۷، ۸۰، ۴۰ و ۲۶ درصد در مقایسه با شاهد کاهش نشان داد، ولی شاخص کلروفیل به میزان ۵ درصد افزایش یافت. میزان کاهش صفات رشدی و فیزیولوژیک ریشه و اندام هوایی در ارقام متحمل کمتر از ارقام حساس بود. تفاوت در تحمل شوری از نظر پاسخ­های رشدی و فیزیولوژیک اندام هوایی منطبق با پاسخ رشدی ریشه بود. وجود تنوع ژنوتیپی بین ارقام از نظر تحمل به شوری دلالت بر وجود فرصت های مناسب در جهت افزایش تحمل به شوری در گندم از طریق انتخاب و به نژادی دارد.

کلیدواژه ها:

Salinity tolerance ، genetic potential ، wheat ، تحمل شوری ، توان ژنتیکی ، گندم