نحوه ساماندهی بافت های فرسوده با طراحی شهری کارآ

بافت های فرسوده شهری جزو مهمی از ساختار شهرهای کهن راتشکیل می دهند. باتوجه به اهمیت مبحث بافت های فرسوده در حیطه طراحی شهری و توجه به این که بخش اعظمی از بافت کهن شهرهای معاصر ایرانی شامل چنین بافتی است توجه پیشی محققان حوزه های طراحی شهری به این مبحث جلوه گر می شود. بافت های قدیمی جزیی از پیکره شهرند که بدلیل فرسودگی از صفحه حیات اقتصادی شهر به دور مانده اند. بافت های فرسوده شهرهای کشور، زمانی با ساختار و کارکردی متناسب با نیازهای ساکنین از پویایی و صنعت خاصی برخوردار بوده اند. لیکن با افزایش ناگهانی تغییرات شهرنشینی در چهار دهه اخیر قادر به انطباق با تغییرات و ارایه حیات روزمره خود نیستند. موضوع بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، همواره یکی از مسایل و چالش های شهرهای امروزی است، که مدیران شهری را به سوی تلاش برای بهسازی و نوسازی آن کشانده است. در گذشته حل مسائل و مشکلات تمامی بافت ها در قالب طرح های جامع و تفصیلی صورت می پذیرفت. این طرح ها نگاهی تقریب ا یکسان به تمامی این بافت ها داشته و علی رغم تفاوت های فاحش در ویژگی های ساختاری و کالبدی عملا راهبردها و راهکارهای یکسانی را برای توسعه آنها پیشنهاد می نمودند اما در سال های اخیر با شروع رویکرد راهبردی ساختاری و بعد از آن مشارکتی در میان اندیشمندان حوزه شهرسازی، حل مسائل مربوط به بافت های فرسوده به صورت خاص سرلوحه کار مسئولان قرار گرفته است در این میان استفاده از تخصص طراحی شهری بجای طرح های کلان جامع و حتی ساختاری راهبردی در بسیاری از کشورها به عنوان روش مناسب جهت ارتقاء کیفی و توسعه پایدار این مناطق مورد استفاده واقع شده است که در کشور ما این مسئله تاکنون محقق نشده است و یا بسیار کم رنگ بوده است. لازم است با توجه به ویژگی های خاص و متمایز اینگونه بافت ها اولا، نگاه کمرنگ گذشته به مقوله طراحی شهری متناسب تر گردیده و ثانیا، علاوه بر ویژگی های کیفی این رشته و متناسب با بافت های فرسوده ویژگی های دیگر آن تشریح گردند که در حال حاضر در جوامع حرفه ای ما این مشکل وجود دارد در حقیقت طراحی شهری حلقه مفقوده فی مابین برنامه ریزی شهری، معماری و اجراست که نه تنها می بایست بدان توجه بیشتری گردد که باید ویژگی های آن با موضوعات جدید پیش روی متناسب سازی گردد تخصص طراحی شهری عملی فراگیر و میان تخصصی است که در هنگام دخالت در هر نوع بافت شهری تلاش می نماید ارتباط منطقی و عملی کارآمدی را میان تمامی نیروها و عوامل دخیل و تاثیرگذار بر تحولات شهری در آن منطقه ایجاد نماید. موضوع مداخله در بافت های فرسوده شهری مقوله ای نسبتا جدید در تمامی نقاط جهان است که در کشورهای در حال توسعه بنا به دلایل خاص از گستردگی و پیچیدگی بسیار بیشتری برخوردار می باشد در گذشته اندیشمندان طراحی شهری در راستای کیفیت بخشی به عملکرد این علم اقدام به معرفی پارهای ویژگی های ماهیتی و عملکردی درخصوصنحوه دخالت و چگونگی تهیه طرح های شهری نموده اند که در قالب کتابها و مقالات متعدد علمی منتشر و در دسترس متخصصین قرار گرفته است. از آنجایی که موفقیت یک طرح شهری در بافت های فرسوده علاوه بر موارد ذکر شده قبلی نیازمند ویژگی های نوین و خاصی متناسب با ساختارهای کالبدی و اجتماعی بافت های فرسوده می باشد

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، طراحی شهری ، ابعاد توسعه ، فرسودگی