بررسی تغییرات حدود روانی، ضریب برجھندگی و عکس العمل خاک بستر بر نشانھ خدمت دھی، ضخامت و ھزینھ تمام شده روسازی بتن غلتکی (مطالعھ موردی: محور امام صادق (ع) مسیر استراتژیکجنگ تحمیلی اھواز-خرمشھر)

طرح روسازی راه بر پایھ تعیین ضریب برجھندگی مصالح روسازی (شامل لایھ ھای آسفالتی و غیر آسفالتی) استوار است. روسازی راه ھا، معمولا شامل لایھ ھایی از مصالح سنگی غیر آغشتھ بھ قیر می باشد کھ ھمراه با قشرھای بتن آسفالتی، بر روی بستری آماده از مصالح زیرسازی قرار می گیرد. ویژگی قشرھای اشاره شده و عوامل مربوط بھ آنھا بر محاسبات روسازی و تعیین ضخامت ھر یک تاثیرگذار ھستند. عامل مربوط بھ بستر کھ محاسبات روسازی را تحت تاثیر قرار می دھد مقاومت خاک می باشد. این مقدار برحسب ضریب برجھندگی و یا سی بی آر آزمایشگاھی تعیین میگردد. محور امام صادق (ع) (مسیر استراتژیک احداث شده در زمان جنگ تحمیلی در محور اھواز-خرمشھر) بھ علت مشکلات فراوان زیرسازی از جملھ پروژه ھای اولویت دار نیازمند بھ طرح بھسازی می باشد. وجود خاک متورم، خرابی ھای دائمی بدنھ روسازی ناشی از بستر و ترافیک نسبتا سنگین استفاده از تکنولوژی روسازی بتن غلتکی در پروژه مذکور را مد نظر مسئولان امر قرار داده است. با وجود قابلیت ھای فراوان روسازی بتنی، ابھاماتی در بخش ھای مختلف طراحی و اجرای آن وجود دارد کھ نیازمند انجام مطالعات بسیار زیادی می باشد. در ادامھ با توجھ بھ نتایج آزمایشگاھی حدود روانی و CBR خاک بستر انجام شده توسط شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان خوزستان در قسمتی از طول این محور، کاھش نشانھ خدمت دھی حاصل از تورم و تاثیرات تغییر ضریب برجھندگی و عکس العمل خاک بستر در بازه ھای مختلف، بر ضخامت و ھزینھ تمام شده روسازی بتن غلتکی بررسی شده است. نتایج نشان دھنده آن است کھ با توجھ بھ نوع خاک منطقھ میزان کاھش نشانھ خدمت دھی ناشی از تورم خاک بستر بسیار ناچیز بوده و در طرح روسازی مدنظر قرار نمی گیرد ھمچنین افزایش ۸/۵ برابری ضریب برجھندگی خاک بستر موجب افزایش در حدود ۶ برابر ضریب عکس العمل مرکب بستر شده و این در حالیست کھ افت مقادیر ضریب عکس العمل مرکب با توجھ بھ کاھش شدید مشخصات فنی خاک بستر، افزایش ضخامت بسیار ناچیز روسازی بتن غلتکی در حد ۳ سانتی متر را در پی خواھد داشت. ھمچنین در صورت کاھش مقادیر ضریب عکس العمل مرکب بستر بھ کمترین مقدار ممکن، درصد بسیار کمی (در حدود ۱۰ درصد) بر ھزینھ احداث لایھ بتن غلتکی افزوده خواھد شد کھ از مزایای بسیار مفید استفاده از این تکنولوژی در مناطق با خاک بستر با مشخصات فنی بسیار ضعیف می باشد.

کلیدواژه ها:

روسازی بتن غلتکی ، طرح ضخامت ، ھزینھ ساخت ، مدول برجھندگی خاک ، ضریب عکس العمل بستر