تحلیل مولفه های مفهومی دین

یکی از چالش برانگیزترین مسائل مطرح در حوزه مباحث دین شناسی و خصوصا فلسفه دین تعریف مفهوم دین و دست یابی به مولفه های اصلی آن است.این مقاله پس از طرح تعریفی از دین، به نقد و تحلیل آن و بررسی نقاط قوت و ضعف آن خواهد پرداخت. توجه به سه حوزه «اعتقادات»، «اعمال»، و «احساسات»، در میان نیازها و توانایی های وجودی انسان، از امتیازات تعریف فوق و لازمه اصل جامعیت در تعریف است، اما تلاش برای حل مشکل تعریف دین حاصلی درپی نخواهد داشت مگر این که موارد زیر که از کاستی ها و موانع نظری تعریف مفهوم دین دانسته می شوند، ازمیان برداشته شوند: ۱. دست یابی به حداقل مشترکات بین ادیان؛ ۲. ابهام در تبیین عناصر اصلی تعریف؛ ۳. شمولیت کل یک تعریف در حد عدم مانعیت آن؛ و ۴. عدم احتساب وجود منفرد در تعریف دین. درنهایت ضرورت وجود یک «نگاه سیستمی» در تعریف این واژه را هم باید از مشکلات و چالش های این امر دانست و باید با در نظرداشتن آداب و شرایط علمی و روش مند به آن نگریست.مقاله درپایان ما را به سمت تامل در تعریف دیگری از مفهوم دین سوق می دهد تا از این طریق راهی به سوی تحلیل مولفه های مفهومی دین بگشاید.

کلیدواژه ها:

دین پژوهی ، فلسفه دین ، نگاه سیستمی ، تعریف دین