ارزیابی مدل SWAT در شبیه سازی دبی روزانه در حوزه آبخیز کسیلیان

از مشکلات مهم در طرح های تحقیقاتی و اجرایی کمبود یانبود آمار هیدرومتری است. در تحقیق حاضر،برای حل معضل نبود آمار،میزان کارآیی مدل SWAT در شبیه سازی دبی روزانه،به منظور تولید آمار هیدرومتری برای حوضه های بدون ایستگاه بررسی شده است. این مدل دارای توان شبیه سازی شش پدیده هیدرولوژیکی و بیولوژیکی  شامل دبی روزانه، رسوب روزانه، بیلان آبی ماهانه و سالانه، کیفیت آب، تولید محصولات زراعی، برآورد تولید پوشش گیاهی مرتعی با اعمال مدیریت سامانه های چرایی دام، است.شبیه سازی در دوحالت بدون ایستگاه اندازه گیری و با ایستگاه اندازه گیری در حوزه آبخیز معرف کسیلیان و نیز در دودوره زمانی صورت گرفته است. این دوره ها شامل واسنجی و اعتبارسنجی مدل است. دوره واسنجی، چهار سال (۱۹۸۱-۱۹۷۸) و دوره اعتبارسنجی، شش سال (۱۹۸۶-۱۹۸۱) بوده است. بعد از عملیات واسنجی، مدل SWAT ، روان­ آب را باضریب تبیین نسبت به روان­ آب اندازه گیری شده شبیه سازی کرد. اعتبارسنجی مدل نیز باضریب تبیین  ۰.۶۹ و BPIAS= -۲.۵ و NS=۰.۷۲  نسبت به روان­ آب اندازه گیری شده شبیه سازی کرد. اعتبارسنجی مدل نیز باضریب تبیین ۰.۵۷ و NS=۰.۵۴ و BPIAS=۴.۳ انجام گرفت. برای آزمون تست حساسیت، پارامترها درسه گروه خیلی حساس، حساسیت متوسط و حساسیت کم طبقه بندی شدند. پارامترهای ABF  (عامل آلفای آب زیرزمینی)،  REVAPC (ضریب تبخیر از سفره آب زیرزمینی) و CN (شماره منحنی) در طبقه خیلی حساس، پارامترهای CCT (ضریب تراکم ذوب برف)،TC (دمای آستانه بارش برف) و CRCO (شکاف های خاک و زمین که جریان را نفوذ می دهد) در طبقه حساسیت متوسط و پارامترهای Z (عمق لایه های خاک) و T-laps (شدت تغییر دما نسبت به ارتفاع) در طبقه حساسیت کم قرار گرفتند. این پارامترها نشان می دهند که مدل SWAT شبیه سازی معنی داری انجام داده است. ولی برای روان­آب های کمینه نتایج ضعیفی نشان داده شد. در اصلاحاتی که در سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ بر روی مدل SWAT انجام شده، کاربری آن به­ وسیله­ GIS آسان تر شده است.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، ‎ ‎اعتبار سنجی ، ‎ ‎بیلان آبی ، رواناب ، واسنجی