مبانی حقوقی و اخلاقی دخالت وکیل در فرآیند دادرسی کیفری

زمینه: وکالت از مهم­ترین نهادهایی است که در فرآیند تحقق عدالت می­تواند نقش سازنده­ای داشته باشد. حضور وکیل در محاکمات قضایی، سبب تسهیل کشف حقیقت و پیشگیری از اجحاف و نقض حقوق شهروندان تا حد قابل توجهی خواهد شد. ضرورت و اهمیت حق دفاع، موجب شده است تا نظام های حقوقی و قضایی پیشرفته به دیده یک رکن مهم دادرسی منصفانه به آن بنگرند تا بسترهای لازم را برای وکلا، جهت ایفای بهتر رسالت خود، در تمام مراحل رسیدگی فراهم آورند. از این رو، حضور وکیل مدافع، در مراحل دادرسی، از حقوق مهم و اولیه متهمین بوده و  با این اوصاف، وکالت در امور کیفری از اهمیت و جایگاه ویژه­ای برخوردار است. بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده است که مبانی حقوقی و اخلاقی دخالت وکیل در فرایند دادرسی مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه­ گیری: حضور وکیل در فرآیند دادرسی کیفری، بر مبنای حقوقی و اخلاقی، قابل توجیه است. مبانی حقوقی حق انتخاب وکیل در فرآیند دادرسی کیفری؛ دارای دو رویکرد عدالت محور و فایده گرایانه است. در (رویکرد عدالت محور)، مشارکت وکیل، دادرسی و محاکمه عادلانه متهم را تضمین می­نماید. ولی بر اساس (رویکرد فایده گرایانه)، مشارکت وکیل در راستای؛ جلوگیری از انحراف دادرسی، پیشگیری از خودسری دست اندرکاران نظام عدالت کیفری، تسریع روند دادرسی و تامین آزادی های مشروع، قابل توجیه است. اما مبانی اخلاقی حق انتخاب وکیل، در فرآیند دادرسی کیفری؛ در راستای جلوگیری از اطاله دادرسی، تبعیض قائل نشدن بین وکالت­های تعیینی و وکالت های معاضدتی و تسخیری، اظهار حقایق به موکل ضمن ارزیابی تخصصی موضوع و راز انگاری اظهارات موکل، قابل توجیه است.

کلیدواژه ها:

Ethical basis for choosing a lawyer ، Criminal procedure ، Fair trial ، مبنای اخلاقی انتخاب وکیل ، دادرسی کیفری ، دادرسی منصفانه ، تضمین حق دفاع متهم