مقایسه آثار فسخ، انفساخ و بطلان عقد بیع

تحلیل اثرات بطلان، فسخ و انفساخ در عقد بیع، از جمله مباحثی است که مورد مطالعه ی فقها و حقوق دانانزیادی قرار گرفته است. نتیجه ی طبیعی تخلف از شرایطی که برای انعقاد و اعتبار قرارداد معین شده استباعث می گردد که آنچه رخ می دهد از نفوذ حقوقی بی بهره ماند و اثری از خود به جای نگذارد. بطلانعقد بیع حالتی است که در آن عقد وجود اعتبار پیدا نمی کند خواه در نتیجه ی واقع نشدن تراضی طرفینباشد یا بدون موضوع بودن آن و خواه به دلیل منع قانونی از نظر تراضی نامشروع بطلان، انفساخ و فسخ ازجمله مواردی است که در عقد بیع تحت شرایطی وضعیت های حقوقی مختلفی را ایجاد می نمایند. هرعقدی که منعقد می گردد ممکن است بنا به دلایلی از بین برود. قانون مدنی دلایل از بین رفتن عقد بیع را:بطلان، انفساخ، فسخ و نفاسخ می داند. این موارد همگی استثنایی و خلاف اصل صحت و لزوم قراردادهامی باشند. بنابراین هر جا که شک و تردید وجود داشته باشد فاقد اثر است. چنانچه یکی از ارکان اصلیعقد بیع تحقق نیابد، عقد بیع باطل می باشد و طرفین معامله مالک مبیع یا ثمن نمی شوند و باید کلیهخسارات قانونی را پرداخت نمایند. همچنین بطلان در گذشته اثر دارد و عقد را از ابتدا بیاثر می کند، اماانفساخ و فسخ در آینده اثر دارد و عقد بیع تا زمان فسخ، صحیح و از زمان فسخ به بعد بیاثر می باشد. فسخباعث می گردد عقد از زمان اعمال فسخ منحل گردد و آثار آن نیز از زمان فسخ از بین می رود، اما منافعمبیع تا زمان فسخ متعلق به کسی است که به واسطه عقد مالک گردیده است. لازم به ذکر است منافع دوگونه است: منافع منفصله و منافعه متصله. منافع منفصله متعلق به کسی است که به رابطه عقد مالک شدهاست اما منافع متصله به کسی است که در نتیجه ی فسخ مالک شده است. در این جستجو برآنیم تا مفهوم:بطلان، انفساخ را بررسی نموده و با مقایسه ی مفاهیم مشابه یا آنها، به تبیین آثار آنها در عقد بیع بپردازیم.

کلیدواژه ها:

عقد بیع ، بطلان ، انفساخ ، فسخ