تبیین و سطح بندی تنش های سد ایلسو در کشورهای و پایین دست (عراق، سوریه و ج.ا. ایران)

اهداف: حوزه­های آبریز مشترک در ایجاد تنش­های هیدروپلیتیکی در مناطق مختلف دارای اهمیت روزافزونی هستند بنابراین توجه به این موضوع و بررسی آن از ابعاد مختلف دارای اهمیت است. زیرا در طی یک دهه آینده براساس تغییرات زیست محیطی گسترده ما شاهد گسترش روزافزون سدها جهت بهره برداری­های مختلف از سوی کشورها در مناطق مختلف جهان خواهیم بود. در این مقاله هدف بررسی سد ایسلو و تاثیرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی ساخت سد توسط ترکیه بر کشورهای پایین دست رود دجله (عراق، سوریه و ایران) می­باشد. باتوجه به اینکه در منطقه خاورمیانه معاهدات منطقه­ای جهت بهره برداری مناسب از منابع آبی مشترک وجود ندارد اینگونه اقدامات از سوی کشور ترکیه به عنوان کشور بالادست رود دجله می­تواند زمینه ساز بحران­های زیست محیطی و ... برای کشورهای پایین دست و در نتیجه بروز تنش­ها و حتی جنگ آب در منطقه را تشدید نماید.روش: با روش توصیفی- تحلیلی و سپس با استفاده از نرم افزار Super Decision درصدد بررسی تاثیرات سد بر کشورهای پایین دست رود دجله است.یافته­ها/نتایج: نشان می­دهد که بروز درگیری­های سیاسی با وزن ۰.۱۱۰۲۶، نابودی امنیت غذایی با وزن۰.۱۳۷۷۴، جابجایی جمعیت با وزن ۰.۰۹۷۸۸، خشک شدن تالاب هورالهویزه-هورالعظیم با وزن ۰.۰۹۸۴۳، دارای بیشترین تاثیر پذیری از احداث سد هستند و همچنین این عوامل بیشترین تاثیر را بر افزایش تنش بین کشورهای بالادست و پایین دست در کوتاه مدت سبب خواهد شد.نتیجه گیری: جهت حل مشکلات و معضلات ناشی از احداث سدها بر روی رودها فرامرزی نیاز به تصویب و تدوین معاهدات منطقه­ای بین کشورهای حوزه­های مشترک هستیم.

کلیدواژه ها:

سد ایسلو ، کشورهای پایین دست ، Super Decision