اثرات فعالیتهای کشاورزی بر کیفیت آب زاینده رود

یکی از پیامدهای توسعه صنعتی و افزایش فعالیتهای کشاورزی آلودگی آب است. وجود آب برای مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. توسعه صنایع و افزایش فعالیتهای کشاورزی در فلات مرکزی ایران بویژه حاشیه زاینده رود در اصفهان علاوه بر کمبود آب مشکلات اکولوژیکی و زیست محیطی را برای حیات رودخانه بعنوان منبع پذیرنده بیشتر پسابهای صنایع و زه آبهای ناشی از فعالیتهای کشاورزی بوجود آورده است. بخش کشاورزی حجم بالایی از آب زاینده رود را مصرف کرده و در نتیجه اثر قابل ملاحظه ای بر اکوسیستم این رودخانه حیاتی دارد. اثر فعالیتهای کشاورزی بر زاینده بود را می توان به اثرات کمی و کیفی که دارای ارتباط تنگاتنگ است تقسیم نمود. اثرات کمی اثراتی است که استفاده از آب زاینده رود برای مصرف آبیاری بر دبی آب رودخانه و از آن طریق بر هیدرولوژی و اکوسیستم رودخانه دارد. اثرات کیفی از طریق تخلیه زه آبهای کشاورزی بر زاینده رود اعمال می شود. میزان آب خروجی از سد زاینده رود بر اساس آمار دراز مدت حدود 1/5 میلیارد متر مکعب در سال می باشد بخش کشاورزی از عمده ترین بخش های مصرف کننده آب حوزه می باشد به دلیل پایین بودن راندمان آبیاری در این بخش مقداری از آن بصورت فرونشست عمقی یا آبهای زیر زمینی می پیوندد و یا در قسمت هایی از رودخانه بصورت زهکش وارد مسیر جریان آب می شود (میزان مصرف کودهای شیمیایی مختلف در اراضی آبخور زاینده رود (220 هزار هکتار) بالغ بر صد هزار تن و مصرف سموم کشاورزی بالغ بر 450 تن می باشد) زه آبهای کشاورزی حاوی املاح محلول، بقایای سموم دفع نباتی و علف کش ها و بقایای کودهای شیمیایی بویژه نیترات و مقداری عناصر سنگین می باشد. در این مقاله نتایج بررسیها و مطالعات انجام شده در مورد اثرات کمی و کیفی فعالیتهای کشاورزی در زاینده رود ارائه میگردد.

کلیدواژه ها:

عناصر سنگین ، زاینده رود ، آلودگی ، کیفیت آب