اثر تنش شوری بر برخی صفات مورفولوژیک شنبلیله و تعیین حد آستانه تحمل به شوری در مرحله رویشی با استفاده از برخی مدل های تجربی

این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات آب شور بر عملکرد شنبلیله و تعیین حد آستانه تحمل به شوری آن در مرحله رشد رویشی انجام شد. تیمارهای مورد نظر شامل هفت سطح شوری (dS/m ۱۲، ۱۰، ۸، ۶، ۴، ۲، ۰.۵) بود. طرح آماری مورد استفاده به صورت بلوک کامل تصادفی با سه تکرار بود. در این تحقیق، از مدل های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری، شیب کاهش عملکرد (وزن خشک اندام هوایی)، مقدار شوری که در آن عملکرد به اندازه ۵۰ درصد کاهش می یابد و نیز شاخص تحمل به شوری استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر آماری تفاوت معنی داری بین سطوح مختلف شوری وجود داشت. بر اساس نتایج حاصله، اعمال شوری موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد انشعاب، تعداد گره، قطر ساقه، طول میانگره، میانگین سطح برگ های گسترش یافته، نسبت ریشه به اندام هوایی، محتوای آبی، کارایی مصرف آب و افزایش ضخامت برگ و عدد SPAD گردید، لیکن، تاثیر معنی داری بر سطح ویژه برگ نداشت. اگرچه تنش شوری بر اغلب صفات مورد مطالعه اثر بازدارنده داشت، لیکن روند این تاثیر بسته به نوع صفت متفاوت بود. بر اساس مدل خطی، حد آستانه تحمل به شوری شنبلیله dS/m ۱.۲۸ و شیب کاهش عملکرد آن ۴.۹۱ درصد برآورد گردید. این در حالی است که مطابق با مدل های غیر خطی، کاهش ۱۰ و ۲۵ درصدی در عملکرد به ترتیب در شوری عصاره اشباع خاک ۳.۳۸ و dS/m ۶.۲۸ اتفاق افتاد. بر اساس نتایج این تحقیق، مقدار شوری که در آن عملکرد به میزان ۵۰ درصد کاهش یافت در شوری خاک dS/m ۱۱.۶۷ مشاهده گردید. در این تحقیق، شاخص تحمل به شوری شنبلیله ۱۲.۲۴ محاسبه شد. بنابراین، بر اساس اعداد حد آستانه تحمل به شوری، شیب کاهش عملکرد و شاخص تحمل به شوری، می توان شنبلیله را از نظر در مرحله رشد رویشی در گروه گیاهان نسبتا حساس به شوری طبقه بندی کرد.

کلیدواژه ها:

ارتفاع بوته ، بقولات ، خاک های شور ، سبزی ها ، سطح برگ ، شورورزی ، نمک