تعیین الگوی رطوبتی در خاکهای آب گریزشده توسط لجن فاضلاب شهری در جریان دو بعدی

آب گریزی خاک بر پیشروی جبهه رطوبتی و انتقال املاح در خاک موثر است. این پژوهش برای بررسی چگونگی پیشروی جبهه رطوبتی در خاک های آب گریز انجام شد. خاک مورد بررسی از منطقه ای در مجاورت تصفیه خانه فاضلاب فولادشهر که تحت تاثیر درجات مختلفی (۲۵، ۵۰،۶۵ و ۸۰ درصد) از لجن تصفیه خانه فاضلاب شهری قرار گرفت، برداشت شد. در حدود یک سال پس از آب گریز کردن خاک ها در اثر اضافه کردن میزان لجن های یادشده جبهه رطوبتی ناشی از آبیاری جویچه ای در آن ها تعیین شد. بدین منظور از یک محفظه شیشه ای با ابعاد ۷۰×۵۰×۶ سانتی متر استفاده و عمقی به ارتفاع ۵ سانتی متر آب با استفاده از دستگاه ماریوت روی سطح جویچه قرار داده شد. سپس پیشروی جبهه رطوبتی در زمان های مختلف اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در اثر افزایش آب گریزی در خاک، الگوی رطوبتی نیز نامنظم تر شد. با افزایش تخلخل خاک تاثیر آب گریزی ناشی از لجن بر نفوذپذیری کاهش یافت. اگرچه شدت نفوذ آب به خاک آب گریز با گذشت زمان کاهش یافت اما تفاوت شدت نفوذ اولیه و نهایی بسیار کم بود. در تیمار آبدوست (بدون افزودن لجن- شاهد) همواره هدایت هیدرولیکی اشباع کمتر یا مساوی شدت نفوذ آب به خاک بود اما در تیمارهای آب گریز به دلیل حبس هوا در حین نفوذ آب به داخل خاک، هدایت هیدرولیکی اشباع بزرگ تر از شدت نفوذ آب به خاک به دست آمد.

کلیدواژه ها:

آب گریزی خاک ، لجن فاضلاب شهری ، شدت نفوذ ، الگوی رطوبتی