اثرهای آلودگی هوا بر روی ویژگی های آناتومیکی مقطع عرضی چوب گونه کاج تهران (Pinus eldarica)

آلاینده­های هوا به­خصوص آلاینده­های حاصل از سوخت خودروها نمی­تواند بر روی ویژگی­های آناتومی و مورفولوژی بافت چوب درختان بی­تاثیر باشد. بنابراین به منظور بررسی این موضوع از کاجهای الداریکا (Pinus eldarica) واقع درپارک چیتگر که از یک سو به بزرگراه پرتردد "تهران-کرج" (منطقه آلوده) و از سوی دیگر به سلسه جبال البرز منتهی می شود (منطقه پاک) و همچنین از منطقه میان دو منطقه اخیر (نیمه­آلوده) توسط مته سال سنج نمونه چوبی استخراج شد. پس از عملیات تطابق زمانی حلقه­های رویشی ۵ سال اخیر از سایر حلقه­های رویشی جدا شده و ویژگی­های آناتومی مقطع عرضی، شامل نحوه گذر تراکئید از بخش بهاره به تابستانه، ضخامت دیواره مماسی در تراکئیدهای دو ردیف آخر بخش تابستانه، تعداد اشعه چوبی در واحد طول و فراوانی مجاری مترشحه در حد دایره های رویشی و ویژگی­های مورفولوژیکی تراکئیدها در سال های متناظر سه منطقه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که الگوی رویشی درختان کاج سه منطقه تقریبا یکسان بوده است، فقط در بعضی از سالها متوسط رویش درختان آلوده کمی بیشتر از سایر نقاط بوده است. تعداد مجاری مترشحه صمغی و تعداد اشعه در واحد طول و همچنین دایره های رویشی کاذب در سالهای رویشی مربوط به منطقه آلوده و نیمه­آلوده، به­خصوص سالهای ۸۴ و ۸۵ نسبت به سال متناظر خودش در منطقه پاک بیشتر بود. همچنین طول تراکئید، ضخامت دو دیواره و ضخامت حفره چوب­های منطقه پاک بیش از دو منطقه آلوده و نیمه­آلوده بوده است. به­طور کلی از داده­های حاصل از این­ پژوهش می­توان این­گونه استنباط نمود که آلاینده­های هوا علاوه بر تاثیر بر روی متوسط رویش درختان، باعث کاهش کیفیت چوب تولیدی درختان کاج می شوند.  

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، ویژگی آناتومی ، مقطع عرضی ، کاج الداریکا (Pinus eldarica)