تناسبات در معماری ایرانی -اسلامی بررسی

بنیاد طبیعت و چیزهایی که در آن هستند بر پایه تناسبات ویژه پی ریزی شده است و بشر از گذشته های دور در پی کشف این تناسبات بوده است، تا هم به کنجکاوی خود پاسخ دهد و هم از این تناسبات در آفریده های خویش بهره گیری کند. در معماری ادوار تاریخی، همواره استفاده از تناسبات سبب ساماندهی فضا ، ایجاد زمینه های بروز خلاقیت و بیان احساسات معمار شده است.کاربرد تناسب ها به دلیل ایجاد زیبایی بصری در هنرهای تجسمی و معماری از اهمیت ویژه برخوردار است و تقریبا همه آثار هنری بر اساس نوعی تناسب به وجود آمده اند. شناخت ویژگی های هندسی و تناسبات و کاربردهای آن در کنار خصوصیات و مفاهیم دیگر می تواند به احیای هویت اصیل ایرانی در آثار معماری کمک کند. معماری ایرانی همیشه بر زیبایی تاکید داشته است و ایرانیان سعی کرده اند در ابعاد ساختمان تناسباتی را به کار گیرند که انعکاس کیهانی را بر روی زمین متجلی کنند.از این جهت تناسب یکی از اصول اولیه اثر هنری است که رابطه هماهنگ میان اجزا را بیان می کند. هدف بنیادی همه نظریه ها درباره تناسبات در کار هنری، پدید آمدن نظم و سامان دهی میان بخش های مختلف یک اثر می باشد بطوریکه برای بیننده در یک رشته تجربیات پیوسته، پدیدآورنده حس زیبایی شود. براین اساس با رویکرد تحلیل تناسبات در بناهای سنتی ایران ، به پاسخگویی به این سوال پرداخته شده که بناهای سنتی ایران چگونه از تناسبات بهره گرفته اند؟به نظر می رسد که در بسیاری از بناهای تاریخی ایران نیز به منظور دستیابی به زیبایی بصری بیشتر، در گذشته های دور از این تناسبات استفاده می شده است.نتایج حاصل از این پژوهش که از طریق مطالعات کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی به دست آمده، نشان می دهد تناسبات به طرز استادانه ای توسط معماران سنتی ایرانی به کار گرفته شده است و تقریبا همه آثار هنری بر اساس نوعی تناسب به وجود آمده اند.

کلیدواژه ها:

معماری ایرانی - اسلامی ، تناسبات ، تناسب طلایی.