کاربرد اصلاح کننده های آلی و غیرآلی در کاهش اثرات شوری آب آبیاری و تغییرات تنفس میکروبی خاک ریزوسفری در مراحل تشکیل بند و گلدهی گیاه سویا

دانه سویا بطور متوسط با 18 درصد روغن و 44 درصد پروتئین مقام نخست را در تأمین روغن گیاهی و تولید فرآورده های پروتئینی و خوراک دام در جهان دارا می باشد. زراعت این گیاه در ایران از نظر تأمین بخشی از روغن مورد نیاز کشور ازاهمیت خاصی برخوردار است. تنش شوری یکی از عوامل مهم محدودکننده رشد سویا به شمار می رود و استفاده از اصلاح کننده های آلی از جمله کودهای دامی در کنار مصرف اصلاح کننده های معدنی از گزینه هایی هستند که می توانند ضمن کاستن اثرات زیان آور شوری، در بهبود عملکرد گیاهان زراعی و پایداری در تولید آنها مؤثر باشند. به منظور بررسی کاربرد اصلاح کننده های آلی و غیرآلی در کاهش اثرات شوری آب آبیاری و تغییرات تنفس میکروبی خاک ریزوسفری در مراحل تشکیل بند و گلدهی گیاه سویا، آزمایشی با 5 سطح شوری (شامل S5= 6/ و 4 S4= 4/8 ،S3= 3/2 ،S2= 1/6 ،S1=0/8 دسی زیمنس بر متر از منبع آب دریا) و 5 تیمار مواد اصلاح کننده شاملشامل T1 شاهد بدون مصرف ماده اصلاحی)،T2 20 تن گچ در هکتار)،T3 20 تن کود دامی در هکتار)،T4 10تن گچ + 10 تن کود دامی در هکتار) و T5 15 تن گچ + 15 تن کود دامی در هکتار) در شرایط گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال 1388 اجرا گردید. نتایج نشان داد مصرف آب آبیاری شور موجب کاهش تنفس میکروبی خاک در مرحله تشکیل بند V2 و گلدهی(R2 گیاه سویا گردید. اما بکارگیری اصلاح کننده های خاک (معدنی و آلی) موجب افزایش شاخص بیولوژیکی مورد آزمایش شد در مرحله تشکیل بندV2 استفاده از اصلاح کننده آلیT3 در همه ی سطوح شوری، بیشترین تنفس میکروبی را باعث شد، که نسبت به تیمار شاهدT1 55 درصد افزایش نشان داد. با تجمع نمک حاصل از آب آبیاری شور در محیط ریشه تنفس میکروبی در مرحله گلدهیR2 کاهش چشمگیری نشان داد. مصرف توام اصلاح کننده آلی و معدنی( 5T بیشترین اثر را بر افزایش تنفس میکروبی خاک در کلیه سطوح شوری در مرحله گلدهیR2 داشت.

کلیدواژه ها:

اصلاح کننده های آلی و غیرآلی ، تنفس میکروبی خاک ریزوسفری ، شوری آب آبیاری ، تشکیل بند V2 ، گلدهی R2 ، سویا