بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های کمرکولی جنگلی (۱۷۸۵ Sitta europaea Linnaeus,) در ایران با استفاده از نشانگر mtDNA

هدف از این مطالعه بررسی تنوع، تغییرات و ساختار ژنتیکی جمعیت های کمرکولی در زیستگاه های البزر و زاگرس است. بدین منظور تعداد ۱۹ فرد از چهار جمعیت در جنگل های البزر (گلستان و گیلان) و زاگرس (کرمانشاه و یاسوج) زنده گیری و نمونه های خون برداشت گردید. سپس تغییرات ژنتیکی با استفاده از توالی کامل ژن ND۲ (۱۰۴۱جفت باز) مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل های تبارشناسی با استفاده از مدل TRN +I و رسم درخت بیزین و حداکثر درست نمایی انجام گرفت. هم چنین روابط بین هاپلوتایپ ها با استفاده منطق اتصال میانه نمایش داده شد. نتایج نشان داد که جمعیت های البزر از زاگرس با احتمال پسین یک و بوت استرپ ۱۰۰ از یکدیگر جدا شده اند. هم چنین از ۱۹ نمونه توالی یابی شده، ۱۲ هاپلوتایپ منحصر به فرد (۸ هاپلوتایپ در البرز و ۴ هاپلوتایپ در زاگرس) حاصل شد که هاپلوتایپ های البزر با ۳۲ جهش از هاپلوتایپ های جمعیت زاگرس جدا شدند. نتایج آماره FCT حاصل از آنالیز واریانس مولکولی (AMOVA) تغییرات معنی دار ساختار ژنتیکی در بین جمعیت های البزر و زاگرس و آماره  FST تغییرات معنی دار در بین کل جمعیت ها را نشان داد. وقوع گسترش ناگهانی جمعیت های البزر و زاگرس توسط آزمون های خنثی سازی به دست آمد. در نهایت وجود سه درصد فاصله ژنتیکی در بین جمعیت های البزر و زاگرس حاکی از وجود سازش های محلی توسط این دو زیرگونه است که می توانند به  عنوان واحدهای تکاملی مجزا در طرح های حفاظت از تنوع زیستی در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

کمرکولی جنگلی ، تنوع ژنتیکی ، جمعیت های البرز و زاگرس ، نشانگر میتوکندریایی