بررسی ساختار و تنوع ژنتیکی روباه معمولی (Vulpes vulpes) در شمال شرق ایران براساس ژن سیتوکروم b

به منظور بررسی ساختار و تنوع ژنتیکی روباه معمولی (Vulpes vulpes)در شمال شرق ایران، ۲۵ نمونه بافت از سه استان (خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان) جمع آوری شد. پس از استخراج DNA، ژن سیتوکروم b توسط واکنش زنجیره ای پلی مراز، با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، تکثیر و پس از خالص سازی و توالی یابی، قطعه ای به طول ۱۰۹۸ جفت نوکلئوتید از این ژن برای هر نمونه ویرایش شد. سپس با تجزیه و تحلیل این قطعه در نمونه ها، جایگاه های چندشکلی، تنوع هاپلوتایپی و نوکلئوتیدی، میزان تفاوت ژنتیکی براساس آماره Fst، گسترش و پراکنش تاریخی جمعیت با سه روش شاخص راجر-هارپندینگ، آزمون تاجیما و آزمون Fu Fs محاسبه شد و درخت فیلوژنتیکی براساس منطق بیزین و هم چنین شبکه هاپلوتایپی با منطق اتصال میانه رسم شد. نتایج نشان داد که ۱۳ هاپلوتایپ متفاوت و ۲۲ جایگاه متغیر در بین نمونه ها وجود دارد و تنوع هاپلوتایپی برابر با ۰/۸۸ است. مقدار آماره p<۰/۰۵)Fst) برابر با  ۰/۶۳۸۲ بود که با توجه به این مقدار و نتایج تجزیه و تحلیل واریانس مولکولی، جریان ژنی قوی بین جمعیت ها وجود نداشته و هر جمعیت تا حدی متمایز از جمعیت های دیگر است. درخت فیلوژنتیکی رسم شده بیانگر این مسئله است که ساختار ژنتیکی مستقلی برای جمعیت های مورد بررسی، قابل تشخیص است و شبکه هاپلوتایپی رسم شده نیز این نظر را تایید می کند. بر همین اساس می توان گفت تاریخ تکاملی روباه معمولی پیچیده بوده و الگوی پراکنش این گونه در شمال شرق ایران حاصل یک فرآیند بسیار طولانی است.

کلیدواژه ها:

ساختار ژنتیکی ، تنوع ژنتیکی ، روباه معمولی ، سیتوکروم b ، شمال شرق ایران