کارکرد عرفانی عناصر اسطورهای، دینی و ملی در غزلهای صائب تبریزی

مضمونپردازی از هنرهای برجسته شعر دوره صفوی و به ویژه صائب تبریزی است. استفاده از عناصر اساطیری، مذهبی و ملی نیز در این میان ضمن یاری رساندن به مضمونسازی و خلق مضامین جدید، گاه برداشتهای عرفانی صائب را از این عناصر بازتاب میدهد. این مقاله سعی دارد با شیوه تحلیلی- توصیفی، این عناصر و نحوه استفاده صائب از آنها را بررسی نماید. ابتدا با یک تقسیمبندی این موارد در سه دسته کلی اساطیری، مذهبی و ملی جای داده شد و سپس با بررسی اشعار صائب، نحوه استفاده وی از این عناصر در بیان مضامین عرفانی چون طلب، عشق، استغنا، توحید (وحدت)، فنا و مضامین مرتبط با این مفاهیم با ذکر مثالهای شعری بررسی گردید. نتیجه این بررسی نشان میدهد که صائب در مضمونسازی از این عناصر، گاه اشارات عرفانی ظریفی را در اشعارش مطرح ساخته و در این میان سهم اساطیر مذهبی (شامل عناصر اسلامی که منبع آن بی‎شک قرآن کریم بوده ) از سایر عناصر بیشتر و برجستهتر است.

کلیدواژه ها:

کارکرد عرفانی ، اسطوره ، شعر قرن یازدهم ، صائب تبریزی