تحلیل فضایی وضعیت مسکن مناطق شهری کشور

شاخص های مسکن به عنوان شالوده اصلی یک برنامه جامع و ابزاری ضروری برای بیان ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی مسکن، از جایگاه ویژه ای در امر برنامه‎ریزی مسکن برخوردارند. پژوهش حاضر برای بررسی، تحلیل و سطح بندی میزان توسعه یافتگی مناطق شهری استان های کشور در بخش مسکن، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مدل های تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس، ویکور و کپلند، بر مبنای آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ در سطح نقاط شهری استان های کشور انجام یافته است. هدف کلی این تحقیق برجسته ­سازی توسعه نامتوازن و نمایش نابرابری های بخش مسکن در نواحی پیرامونی کشور – به عنوان یک نیاز بنیادین-  به تبع توسعه نامتوازن در سایر بخش ها است. نتایج حاصل از سطح ­بندی مسکن حاکی از تمرکز توسعه در نواحی مرکزی کشور در سه استان تهران، البرز و قم است و کمترین برخورداری در سه استان سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و خراسان جنوبی دیده می شود. نتایج آمار فضایی موران و تحلیل لکه های داغ نیز موید این نکته است که الگوی توسعه یافتگی استان ها در بخش مسکن به صورت خوشه ای است به این صورت که نواحی توسعه یافته مربوط به مرکز کشور و نواحی کمتر توسعه یافته مربوط به نواحی مرزی و پیرامونی کشور می باشد. همچنین براساس نتایج روش ضریب پراکندگی بیشترین نابرابری در بخش مسکن، در شاخص های کمی بدمسکنی، مسکن به ازای هر ده هزار نفر و درصد کمبود واحد مسکونی دیده می شود که نشانگر کمی بودن مسئله مسکن در ایران و عدم توازن بین تولید مسکن مناسب و جمعیت است.

کلیدواژه ها:

استان ، تحلیل فضایی ، سطح بندی ، شاخص های مسکن ، مسکن