بررسی تغییرات کمی و کیفی زیستگاه سنجاب ایرانی در جنگل های استان لرستان تا سال ۲۰۵۰ بر اساس مدل اقلیمی CCSM۴

طبق برآوردهای IUCN حدود ۳۰ درصد انقراض های موجودات تا سال ۱۹۸۰ به ­دلیل نابودی زیستگاه بوده است. تغییرات اقلیمی یکی از مهم ­ترین عوامل نابودی زیستگاه در سال های اخیر بوده اند. جنگل ها از حساس ترین اکوسیستم ها به تغییرات اقلیمی هستند، در نتیجه گونه های جنگلی مانند سنجاب ها در معرض آسیب هایی زیادی از طرف تغییرات اقلیمی قرار دارند. پیش بینی نحوه اثرگذاری تغییرات اقلیمی بر زیستگاه گونه ها می تواند به برنامه ­ریزی حفاظت از گونه ها کمک شایانی کند. مدل سازی زیستگاه یکی از پرکاربردترین روش ها برای بررسی اثرات تغییرات اقلیمی بر گونه ها و زیستگاه های آن ها در آینده دور و نزدیک است و مدل حداکثر آنتروپی یکی از کارآمدترین مدل ها در این زمینه به ­حساب می آید. به­ همین منظور در این مطالعه از مدل حداکثر آنتروپی به­ همراه ۱۳ عامل محیطی برای شناسایی زیستگاه های مطلوب سنجاب ایرانی در جنگل های استان لرستان در زمان حال و چگونگی تاثیرگذاری تغییرات اقلیمی بر این زیستگاه ها تا سال ۲۰۵۰ بر اساس مدل اقلیمی CCSM۴ استفاده شد. شاخص سطح زیر نمودار برابر با ۰/۹۲ نشان­ دهنده کارایی خوب این مدل در این مطالعه بود. نتایج نشان داد که در زمان حال حدود ۵۷ درصد جنگل های استان لرستان دارای مطلوبیت زیستگاهی برای گونه سنجاب ایرانی هستند که از این میزان ۱۷/۷۸ درصد مطلوبیت زیاد، ۲۵/۵۹ درصد مطلوبیت متوسط و ۱۳/۶۳ درصد مطلوبیت کم را دارا هستند. هم­ چنین نتایج نشان داد که براساس مدل اقلیمی CCSM۴ مناطق جنگلی دارای مطلوبیت زیستگاهی برای سنجاب ایرانی، از ۵۷ درصد کل مساحت جنگل های استان لرستان در زمان حال به ۲۲/۵۸ درصد در سال ۲۰۵۰ کاهش خواهد یافت که از این میزان ۵/۳۶ درصد مطلوبیت زیاد، ۸/۲ درصد مطلوبیت متوسط و ۸/۹۹ درصد مطلوبیت کم را دارا خواهند بود.

کلیدواژه ها:

نابودی زیستگاه ، مدل سازی مطلوبیت زیستگاه ، سنجاب ایرانی ، تغییر اقلیم