شناسایی زمین ساخت فعال در شمال گسله شمال تبریز به یاری شاخص های زمین ریختی و تحلیل جنبشی

پس از زمین لرزه اهر- ورزقان (۲۱ مرداد ۱۳۹۱)، مشخص شد که در نقشه گسله های فعال در شمال گسله شمال تبریز باید بازنگری صورت بگیرد. در راستای ارزیابی زمین ساخت فعال۱ شمال باختر ایران، از ترکیب روش برگشتی برای تعیین تانسور تنش، مطالعات میدانی، زمین ریخت شناسی و شاخص های زمین ریختی بهره گرفته شد. شاخص های کیفی که در بررسی مورفومتری محدوده مورد مطالعه قرار گرفته اند عبارتند از: انتگرال فرازسنجی (Hi)، منحنی های فرازسنجی و شاخص طول- شیب رودخانه (SL). منحنی های فرازسنجی، پراکنش ارتفاعات را در یک بخش از زمین، در یک حوضه زهکشی توصیف می کنند. از میان تمام شاخص های زمین ریخت شناسی، شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، ابزاری مهم برای نشان دادن تغییرات آنومالی در شیب یک رودخانه است. منطقه مورد مطالعه واقع در شمال گسله شمال تبریز است. بازدیدهای محلی، داده های جنبشی و زمین ریختی، یک گسله فعال با سازوکار راستالغز فشاری را نشان می دهد که به نام گسله نهند (با طول تقریبی ۱۶۸ کیلومتر) از آن یاد شد. تحلیل جنبشی نشان دهنده ی چندین راستای تنش بوده که قدیمی ترین آنها در راستای شمال خاور- جنوب باختر، با گذر از یک مرحله تنش شمالی- جنوبی، به تنش عهد حاضر شمال باختری- جنوب خاوری تبدیل شده است.

کلیدواژه ها:

گسله نهند ، گسله شمال تبریز ، شاخص های زمین ریخت شناسی ، تانسور تنش ، زمین ساخت فعال