آماده سازی مناطق تاریخی و مناظر فرهنگی بم ، این میراث جهانی در خطر، برای مقابله با زلزله

پیام میراث فرهنگی مجموعه اطلاعاتی است که از گذشته به حال و سپس به آیندگان منتقل می شود. زلزله مخرب سال ۱۳۸۲ بم ، اگر چه تلفات و خسارات فراوانی به دنبال داشت، فرصت هایی برای اقدامات توسعه ای مربوط به کاهش خطر و آمادگی در بخش های برنامه ریزی کالبدی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی پدید آورد. به بیان دیگر، اگر چه زمین لرزه بخش اعظم مناطق تاریخی را ویران کرد، فرصت هایی برای آمادگی به دست داد که در صورت موفقیت نمونه مناسبی برای کاهش خطر در مناطق تاریخی خطرپذیر محسوب می شود. در حقیقت احیای معماری خشتی ، که قابلیت مقاومت در برابر زلزله را به اثبات رساند، می تواند به اشتغال زایی در بم بینجامد و نمونه ای برای صدها شهر مشابه در ایران باشد که مواد اصلی ساخت وسازشان خشت است. اکنون پس ا زگذشت چهار سال از فاجعه بم، در این مقاله فرصت های کاهش خطر و آمادگی در برابر سوانح احتمالی تجزیه و تحلیل می شود. دراین مقاله ضمن توصیه هایی برای برنامه ریزی آمادگی در برابر خطر در مناطق تاریخی و فرهنگی بم، راهنمایی هایی برای مناطق مشابه تاریخی در کشور ارائه می شود. این مقاله در سه بخش تنظیم شده است : بخش اول محدوده مطالعاتی پژوهش را بررسی و به چارچوب های نظری و متون تخصصی برنامه آمادگی در مناطق تاریخی و فرهنگی اشاره می کندو سپس بر اهمیت گروه های ذی نفع و نقش بنیادین هر یک در فرایند بازسازی بم تاکید می کند. بخش دوم به تشریح روند مطالعات میدانی ، مشاهدات و گفت و گو با گروه های گوناگون مصاحبه شونده ساکن بم در قالب مصاحبه های عمیق ، نیمه عمیق ، باز و بسته می پردازد و نظر قشرهای گوناگون مردمی (صاحبان مشاغل ، صاحبان فرهنگ و دوستداران آثار تاریخی و مردم عادی بم شامل زنان خانه دار ، جوانان و پیران ) را در قالب سوات عرضه می دارد. در بخش آخر سیاست جامع آمادگی در برابر خطر در بم و اهداف بلند مدت و میان مدت و کوتاه مدت بررسی و راهکارهای اجرایی و برنامه عملیاتی به تفصیل ارائه می شود.

کلیدواژه ها:

میراث در خطر ، میراث جهانی ، آماده سازی برای زلزله ، بم