هم سنجی تاثیر زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب و درمان رابطه اجتماعی - هیجانی بر باورهای ارتباطی زوجین

باورها نقش برجسته ای در کیفیت زندگی زناشویی و روابط زوجین دارند. پژوهش حاضر با هدف هم سنجی تاثیر زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب و درمان رابطه اجتماعی - هیجانی بر باورهای ارتباطی زوجین انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و پیگیری ۳ ماهه بود. جامعه پژوهش ۱۰۸ زن و شوهر مراجعه کننده به مراکز مشاوره آفتاب، زندگی و تفکر نوین شهرستان اردبیل در سال ۱۳۹۵ به دلیل تعارضات زناشویی بود. از میان مراجعه کنندگان به این مراکز ۴۵ زن و شوهر (۹۰ نفر) به صورت در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه گمارده شدند (هر گروه ۳۰ نفر). گروه های آزمایشی ۱۰ نشست درمانی ۹۰ دقیقه ای دریافت نمودند. برای جمع آوری داده ها از سیاهه باورهای ارتباطی اپستین و ایدلسون ۱۹۸۱ استفاده شد. برآیندهای تحلیل واریانس اندازه گیری پی درپی نشان داد میان سه گروه در نمرات پس آزمون و پیگیری مولفه های مخالفت مخرب (F=۶.۱۳, P<۰.۰۵; F=۶.۲۴, P<۰.۰۵)، توقع ذهن خوانی(F=۶.۳۶, P<۰.۰۱; F=۶.۱۱, P<۰.۰۵)، عدم تغییرپذیری همسر (F=۵.۸۷, P<۰.۰۵; F=۶.۸۲, P<۰.۰۱)، کمال گرایی جنسی (F=۶.۴۱, P<۰.۰۵; F=۶.۳۳, P<۰.۰۵)،و تفاوت های جنسیتی (F=۶.۱۹, P<۰.۰۵; F=۶.۶۲, P<۰.۰۵)،و متغیر باورهای ارتباطی کلی (F=۱۰.۵۴, P<۰.۰۵; F=۱۰.۹۷, P<۰.۰۵)،تفاوت معنی داری وجود داشت. برآیندهای آزمون بنفرونی نشان داد که کاهش باورهای ارتباطی مخرب زوجین در گروه نظریه انتخاب (۰۵/۰P ) و گروه درمان رابطه اجتماعی - هیجانی (P<۰.۰۰۱) در هم سنجی با گروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری معنادار بود ولی تفاوت معنی داری میان تاثیر دو الگوی زوج درمانی مشاهده نگردید. همچنین برآیندها نشان دهنده تاثیر بیشتر درمان رابطه اجتماعی – هیجانی در هم سنجی با نظریه انتخاب بر باورهای ارتباطی زوجین بود. با توجه به افزایش مسئولیت پذیری و مهار درونی از راه نظریه انتخاب و تقویت فضاهای مبتنی بر برابری جنسیتی توسط درمان رابطه اجتماعی – هیجانی، می توان از این دو نوع مداخله برای کاهش باورهای ارتباطی مخرب زوجین استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

زوج درمانی ، نظریه انتخاب ، رابطه اجتماعی - هیجانی ، باورهای ارتباطی