تحلیل حساسیت تبخیر- تعرق به تغییر در پارامترهای هواشناسی در شمال غرب و غرب ایران

تحلیل حساسیت تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ET۰) در ایران در مدیریت بهتر آب بسیار ضروری است. زیرا به نظر می رسد که آب و هوا در همه جا تا حدودی تغییر کرده است. در این پژوهش، به منظور تحلیل حساسیت ET۰ به تغییرات هر یک از پارامترهای هواشناسی از داده های ماهانه هواشناسی ۳۶ ایستگاه هواشناسی در شمال غرب و غرب ایران استفاده شد. اولویت بندی پارامترهای اقلیمی و میزان تاثیرگذاری آن ها بر ET۰ در ماه های مختلف برای هر یک از ایستگاه های مورد مطالعه مشخص گردید، بدین منظور، ابتدا میزان ET۰ ماهانه با روش فائو- پنمن مانتیث برای یکایک ایستگاه ها برآورد گردید، سپس مقدار هر یک از دو پارامتر مهم ورودی به مدل رگرسیونی گام به گام (شامل میانگین حداکثر (Tmax)، میانگین حداقل (Tmin)، میانگین درجه حرارت هوا، میانگین سرعت باد، مجموع ساعات آفتابی، میانگین حداکثر و حداقل رطوبت نسبی) در دامنه ی ۲۰± درصد با گام های ۵ درصد، تغییر داده شدند و میزان تغییر در ET۰ محاسبه شد، در نهایت مقدار ضریب حساسیت برای اولین پارامتر مهم ورودی در هر یک از ایستگاه های منتخب بدست آمد. نتایج نشان داد که در اکثر ایستگاه ها در هر دو مقیاس سالانه و ماهانه، بیشترین تاثیر در نوسانات ET۰ مربوط به Tmax و Tmin می باشد. با افزایش ۲۰ درصد برای Tmax به شرط ثابت ماندن سایر پارامترها، مقدار ET۰ از حداقل ۰۵/۶ درصد (در مشکین شهر) تا حداکثر ۵۴/۱۵ درصد (در اردبیل) افزایش نشان داد، این رقم برای Tmin بین ۴۷/۰- درصد (در سنندج) تا ۹۱/۰ درصد (در خلخال) بود.

کلیدواژه ها:

تبخیر- تعرق گیاه مرجع ، تحلیل حساسیت ، ضریب حساسیت ، شمال غرب و غرب ایران